بررسی آزمایشگاهی عوامل موثر بر گذردهی جریان در سازه آبگیر تحتانی متخلخل

روش­های متعددی برای آبگیری از رودخانه­ها وجود دارد که هر یک ویژگی­ها و محدودیت­های خاص خود را دارند. آبگیری به روش ثقلی به شیوه­های مختلفی امکان­پذیر می­باشد که استفاده از آبگیر تحتانی متخلخل یکی از این روش­ها می­باشد. در پژوهش حاضر با ساخت مدل آزمایشگاهی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و اجرای ۵۴ آزمایش، تاثیر دانه­بندی و شیب سطح آبگیر تحتانی متخلخل و نیز دبی ورودی بر میزان دبی انحرافی آبگیر بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب دبی برای سطح افقی آبگیر در دبی ۹/۱۱ لیتر بر ثانیه برای دانه­بندی های با D۵۰، ۵/۱۱ و ۲۵ میلی­متر به ترتیب ۰۵۳/۰ و ۰۶۸/۰ است که نشان دهنده افزایش ضریب دبی با افزایش D۵۰ ذرات محیط آبگیر است. همچنین ضریب دبی برای دانه­بندی mm۵/۱۱= D۵۰  در دبی ۹/۱۱ لیتر بر ثانیه برای شیب سطح ۰ و ۲۰ درصد به ترتیب ۰۵۳/۰ و ۰۳۹/۰ است که نشان دهنده کاهش ضریب دبی با افزایش شیب سطح آبگیر تحتانی است. با رسم تغییرات ضریب دبی جریان منحرف شده توسط آبگیر نسبت به دبی ورودی مشاهده شد که در دبی­های کمتر تغییرات ضریب دبی نسبت به دبی ورودی بیشتر می­باشد ولی با افزایش دبی ورودی به مقدار ثابتی می­رسد. با بررسی داده­های بدست آمده و استفاده از تحلیل ابعادی و رگرسیون چند متغیره بین نتایج آزمایش­ها، روابطی برای تخمین دبی و ضریب آبگذری برای این آبگیر پیشنهاد شده است.

Keywords:

انحراف آب , تحلیل ابعادی , رگرسیون چند متغیره , محیط پاره سنگی , مدل فیزیکی