اعظم رحیمی جابری - دانش آموخته دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
عبدالرسول خیراندیش - استاد تاریخ، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

طریقت مرشدیه بعد از تاسیس به همت شیخ ابواسحاق کازرونی در نیمه دوم قرن چهارم هجری، با ایجاد شبکه خانقاهی گسترده، به شیوه ای منسجم از مقر اصلی خود در کازرون هدایت می شد. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع اصلی، در صدد پاسخ به این پرسش است که: بسترهای جغرافیایی فرهنگی چه نقشی در شکل گیری و گسترش خانقاه های مرشدیه داشتند؟ با مطالعه بر روی جغرافیای طبیعی و فرهنگی کوره شاپور، این نتیجه به دست می آید که حضور صوفیان بزرگی چون ابوعبدالله محمد بن خفیف در شیراز و همچنین عبور مسیر تجاری شیراز به دریا از منطقه کازرون، زمینه تبادلات فرهنگی مذهبی بین شیراز و کازرون را فراهم می کرد. آن هنگام کازرون از کوره شاپور و نواحی پیرامونش، یکی از مراکز مهم زردتشتی نشین به شمار می آمد. این مسئله موجب شد شیخ ابواسحاق با استقرار در آنجا و شکل گیری خانقاهای خود در کوره شاپور برای گسترش اسلام اقدام کند. جاذبه خانقاه مرشدیه که زمینه گسترش آن را در کوره شاپور فراهم آورد، معلول عوامل متعددی بود. علاوه بر کرامات معنوی ابواسحاق کازرونی، عرضه خدمات اجتماعی به نیازمندان و مسافران و حمایت تجار و بازرگانان از خانقاه های مرشدیه از جمله این عوامل به شمار می آید.

خانقاه مرشدیه, شیخ ابواسحاق کازرونی, جغرافیا, تجارت, کوره شاپور