غلامرضا شمس - دانشگاه شهید بهشتی
کارلوس بو- لوسار - دانشگاه ژانومه اسپانیا

امروزه مدل های جایزه کیفیت مانند جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج (MBNQA) و بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) به عنوان راهنمای اجرای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) مورد استفاده تعداد زیادی از سازمان ها است. با این وجود، تعداد تحقیقات تجری که تایید کنند که این مدل ها به صورتی واضح مفروضات اصلی TQM را منعکس می کنند یا نه، اندک است. هدف این مقاله تحلیل میزان درک و فهم مدل تعالی EFQM از مفروضات اصلی موجود در مفهوم مدیریت کیفیت فراگیر است؛ یعنی تفاوت مسائل اجتماعی و فنی مربوط به مدیریت کیفیت فراگیر، برداشت کلی از مدیریت کیفیت فراگیر در سازمان، رابطه ی علی روش های TQM و عملکرد سازمانی. بر اساس پاسخ های جمع آوری شده از مدیران ۴۴۶ شرکت ایرانی از طریق پرسشنامه ای سازمان یافته مشخص شد: (۱) این مدل دارای ابعاد اجتماعی و فنی است؛ (۲) هر دو بعد با هم ارتباط درونی دارند و (۳) این دو بعد به اتفاق نتایج را افزایش می دهند. این یافته ها مدل تعالی EFQM را به عنوان چارچوب کارآمدی برای TQM پشتیبانی می کند و همچنین نتایج حاصل از تحقیقات قبلی در رابطه با MBNQA را تقویت کرده و نشان می دهد که مدل های جایزه ی کیفیت واقعا چارچوبی مناسب برای مدیریت کیفیت فراگیر به حساب می آیند.

مدیریت کیفیت فراگیر, مدل تعالی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا, مدل جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج