قدسیه رضوانیان - دانشگاه مازندران
علیرضا پورشبانان - دانشگاه تربیت مدرس

از آغاز پیدایش سینما به عنوان ابزاری جدید و تاثیرگذار در بیان احساسات، عواطف، اندیشه و طرز تلقی انسان معاصر، مساله اقتباس از داستان های نویسندگان جدید و قدیم، مشهور و غیر مشهور، دستمایه ساخت فیلم های سینمایی قرار گرفته است. این نوع استفاده از ادبیات در سینما، علاوه بر ایجاد زمینه داستانی برای ساخت فیلم های سینمایی، امکان معرفی ادبیات و فرهنگ هر کشور را به سایر ملل فراهم ساخته است. در این راستا، در بررسی ادبیات فارسی در دوره های مختلف، نمونه های بسیاری می توان یافت که با داشتن وجوه فراوان نمایشی، قابلیت اقتباس برای ساخت فیلم سینمایی را داشته باشند. در این گفتار سعی بر آن است با بررسی محتوا و ساختار یکی از این آثار، یعنی تاریخ بیهقی، وجوه نمایشی آن از برخی زوایا نشان داده شود. بنابراین به برخی از ویژگی های برجسته این اثر، مانند نمود داستانی و روایت گونه، ماجراهای تصویری، شخصیت پردازی نمایشی و همچنین بخش های متمایز اما پیوسته متن اشاره می شود که قابلیت تبدیل آن را به یک فیلم نامه سه پرده ای ایجاب می کند. علاوه بر آن، به محتوای غنی و اخلاقی اثر همراه و همخوان با فضا و تصاویر ارائه شده در متن، به عنوان زمینه مناسبی برای اقتباس فیلمنامه ای سینمایی و ساخت فیلمی ارزشمند توجه می شود.

سینما, نمایش, ادبیات, متن, اقتباس, تاریخ بیهقی