ذوالفقار علامی - دانشگاه الزهرا(س)

آثار ادبی از نظر اشاره بر رویدادهای تاریخی و بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و پی بردن به طرز فکر و روانشناسی مردم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در کنار مآخذ تاریخی، که منابع مستقیم اند، منابعی غیرمستقیم به‎شمار می آیند. درست در جایی که تاریخ نویسان در گزارش وقایع تاریخی، بنا بر مصحلت، سکوت و یا پرده پوشی کرده اند، شاعران و نویسندگان وظیفه آنان را به عهده گرفته و به تصریح و یا به کنایه بدان رویدادها اشاره کرده اند و این کار اهمیت آن آثار را دوچندان میکند. هدف مقاله حاضر بررسی دیدگاه شاعران و نویسندگان دوره مغول درباره حادثه عظیم یورش مغولان و استیلای آنان بر ایران است، تا از یک سو انحطاط فکری، فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران در آن دوران آشکار شود، و از سوی دیگر طرز تلقی و نوع واکنش شاعران و ادیبان، در برابر این فاجعه ملی روشن گردد.

جایگاه مغولان, سعدی, مولانا, سیف فرغانی, عبیدزاکانی, نجم الدین رازی, نجم الدین کبری