فرزانه اهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور اصفهان
شکوفه انتشاری - عضو هیئت علمی پیام نور اصفهان
علی مراد شاهی - بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز

از آنجائیکه ترکیبات فنلی به عنوان متابولیت های ثانویه گیاهی در کاهش محصولات کشاورزی نقش داشته و از جهت دیگر می توان از آنها در کنترل علفهای هرز، آفات و امراض استفاده نمود، در پژوهش حاضر اثرات آللوپاتیک دو ترکیب فنلی شامل اسید وانیلیک و اسید بنزوئیک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های گیاه روغنی کلزا ( Brassica napus ) مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های 7 روزه تحت تیمار غلظت های مختلف اسید وانیلیک و اسید بنزوئیک قرار گرفته و گیاهچه های 14 روزه جهت اندازه گیری فاکتورهای رشد مورد بررسی قرار گرفتند. این ترکیبات تنها در غلظتهای بالا اثر کاهشی جزئی بر جوانه زنی اعمال نموده اند ، در حالیکه در حضور این دو ترکیب فنلی رشد گیاهچه ها به طور معنی داری کاهش نشان دادند. کاهش در رشد، در طول ریشه چه و ساقه چه و هم چنین در وزن تر و خشک، اتفاق افتاد. این ترکیبات فنلی در غلظتهای بالا سبب کاهش معنی داری در رشد ریشه چه گردید. در رابطه با وزن تر ساقه چه رقم طلایه اسید وانیلیک تنها در غلظت بالا کاهش معنی داری را سبب گردیده در حالیکه در حضور اسید بنزوئیک کاهش چندانی در وزن تر ساقه چه مشاهده نگردید. در مورد وزن خشک ساقه چه گیاه کلزا، در حضور غلظتهای بالای اسید وانیلیک کاهش معنی داری و در حضور اسید بنزوئیک ابتدا افزایش و سپس کاهش در وزن خشک مشاهده گردید.نتایج حاصله نشان می دهد که پتانسیل آللوپاتی گیاهان می تواند تا اندازه ای مربوط به ترکیبات فنلی آنها باشد. از آنجاییکه ترکیبات سنتزی جهت مقابله با امراض، آفات، علفهای هرز و همچنین نگاهداری مواد غذایی می توانند بر سلامتی انسان و محیط زیست اثرات زیانباری داشته باشند

ترکیبات فنلی، کلزا، رشد گیاهچه