صفیه شاه حسینی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

کودکان حساس ترین و تاثیرپذیرترین گروه سنی جامعه را تشکیل می دهند. پژوهش ها حاکی از این است که محیط اطراف کودک بر سلامت جسمی، روحی، اجتماعی و شکوفایی خلاقیت او تاثیرگذار است. هدف این مقاله بررسی عوامل محیطی موثر بر ارتقاء خلاقیت در جهت پرورش خلاقیت کودکان با توجه به آموزه های محیط خلاق در نمونه های داخلی و خارجی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به این موضوع می پردازد که عوامل محیطی موثر بر ارتقاء خلاقیت کودک کدامند؟ و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی پیشینه پژوهش در زمینه های روانشناسی کودک، خلاقیت و آموزه های محیط خلاق (ویژگی های محیطی موثر بر خلاقیت) می پردازد. با توجه به پژوهش های انجام شده در زمینه محیط خلاق، ویژگی های محیطی موثر بر خلاقیت کودک، مورد بررسی قرار گرفت. سپس هفت محیط ساخته شده برای کودک که با هدف پرورش خلاقیت فعالیت می کنند به طور تصادفی در داخل کشور (شهر تهران، اصفهان و گرگان) و خارج از کشور (ایلی نویز امریکا، نورواک امریکا، هلند و دانمارک) انتخاب شدند و نتایج حاصل از تحلیل های انجام شده، در بناهای این مراکز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در نمونه های داخلی کمتر به عوامل محیط های خلاق توجه شده است و فقط به فعالیت های هنری پرداخته و محیط متناسب با نیاز کودک و آموزه های محیط خلاق طراحی نشده است. درصورتیکه در نمونه های خارجی به عوامل محیط خلاق توجه و فضاها متناسب با نیاز کودک طراحی شده است و اصل مهم در همه نمونه های خارجی فراهم آوردن بستر مناسب برای کشف بازی توسط کودک است.

خلاقیت، روان شناسی محیط، کودک، محیط ساخته شده کودک، محیط خلاق