مهدی مهرپویان - دکتری تخصصی زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد

جهت بررسی سطوح مختلف کم آبیاری در دو محصول علوفه ای شامل ارزن و سورگوم در شرایط آب و هوایی میانه، آزمایشی به صورت کرت -های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 انجام شد. سطوح آبیاری شامل تأمین 100 %، 67 % و 33 % نیاز آبی گیاه بودند که به عنوان فاکتور اصلی و سورگوم و ارزن به عنوان فاکتورفرعی در نظر گرفته شدند. اثر آبیاری و نوع گیاه بر عملک رد تر وخشک کل علوفه و راندمان مصرف آب در سطح یک درصد معنیدار بود، تیمار بدون تنش با میانگین 1/ 27 تن در هکتار علوفه تر و 0/ 7 تن در هکتار علوفه خشک در هر چین بیشترین و تیمار تنش شدید با میانگین 0/ 10 تن در هکتار علوفه ترو 6/ 2 تن علوفه خشک، کمترین میزان عملکرد علوفه، را به خود اختصاص دادند. بیشترین راندمان مصرف آب با میانگین 98 / 0 کیلوگرم ماده خشک بر متر مکعب آب مصرفی، مربوط به تیمار تنش متوسط در ارزن نوترفید بود. توانایی ارزن در بهره برداری از آب مصرفی جهت تولید ماده خشک بیشتر از سورگوم بود. راندمان مصرف آب با عملکرد علوفه تر و خشک همبستگی مثبت و معنیداری در سطح احتمال 1% داشت.همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد تر و خشک علوفه با ارتفاع بوته، تعداد برگ، قطر ساقه و تعداد پنجه وجود داشت. با افزایش میزان آبیاری از 33 درصد به 100 درصد نیاز آبی، میانگین ارتفاع بوته از 3/ 65 به 0/ 104 سانتیمتر افزایش یافت. افزایش تنش کمآبی تعداد برگ تشکیل شده بر روی ساقه اصلی گیاه علوفه ای را کاهش داد، و تعداد برگ از 8/ 9 عدد در آبیاری کامل به 9/ 8 در آبیاری متوسط و به 8/ 7 عدد در تنش شدید کاهش یافت. با تأمین کامل آب حداکثر تعداد پنجه و قطر ساقه به دست آمد.

عملکرد علوفه، سورگوم اسپید فید، ارزن نوتریفید، تنش کمآبی وراندمان مصرف آب