مرجان قلعه نوی - مربی و عضو هیات علمی، دپارتمان معماری، آموزشکده فنی و حرفه ای دختران سبزوار، دانشگاه فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی، ایران

کاروانسرای شاه عباسی سبزوار همان طور که از نام آن برمی آید یکی از کاروانسراهای دوره صفوی است که در مسیر جاده ابریشم در آن زمان در خارج از شهر بیهق (سبزوار) بنا شده که هم اکنون در داخل شهر سبزوار قراردارد. با مشاهده و بررسی پلان ها و ویژگی های کاروانسراهای دوران صفوی می توان کاروانسراها را از لحاظ گوناگونی به گروه های مختلفی دسته بندی کرد و نظم خاصی را در این بناها میتوان یافت. روش تحقیق این پژوهش بررسی ویژگی های کاروانسراهای دوران صفوی به روش توصیفی و مطالعه موردی چندکاروانسرای صفوی وکاروانسرای شاه عباسی سبزوار است و تحلیل و مقایسه ی تطبیقی کاروانسرای شاه عباسی سبزوار با کاروانسراهای صفوی مطالعه شده در این پژوهش میباشد. فرضیات تحقیق براین استوار است که بنای کاروانسرای شاه عباسی سبزوار از این نظم خاص معماری دوران صفوی کاملا تبعیت نمی کند و در ویژگی های خود متفاوت تر از کاروانسراهای هم دوره ی خود می باشد. نتایج نشان میدهد که کاروانسرای شاه عباسی سبزوار از نظر ویژگیهای گوناگونی از لحاظ معماری و نیارش و غیره، متفاوت از ویژگیهای رایج سایر کاروانسراهای دوره صفوی میباشد.

معماری صفوی، کاروانسرا، گونه شناسی کاروانسرا، کاروانسرای شاه عباسی سبزوار.