الدوز شیرازی کسمائی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مرمت ابنیه دانشگاه علم و صنعت تهران

طبق کتیبه ای تاریخ دار، دوره ی ساخت برج مقبره ی طاهر و مطهر روستای هزارخال نوشهر حدودا ۸۰۴ هجری قمری است. بنای اصلی این بقعه ی برج مانند به امر ملک کیومرث بن بیستون پیشدادی در دوره ی تیموری ساخته شد و در دوره های بعد تکمیل و گسترش یافته است. چنانچه الحاقاتی نظیر مسجد، کفش کن و سکویی مسقف جهت رفع خستگی و استراحت زوار مسافر و بازدیدکنندگان به آن تعبیه گردید. این بنا با گنبد رک عظیم، مقرنس های قطاربندی زیبا، کتبه های آجری و نقاشیهای دیواری که دارد،در ۳ کیلومتری جنوب کجور شهرستان نوشهر، جنوب غربی روستای هزارخال کجور، در مجاورت جاده ی آسفالته ی کجور به صالحان قرارگرفته است.در این پژوهش ابتدا بافت تاریخی محدوده ی مورد نظر به همراه تاریخچه و مشخصات معماری بقعه ی طاهر و مطهر نوشهر ارزیابی شده است. در ادامه با توجه به موارد فوق و جنبه های تاریخی، مذهبی و هنری این بنای ارزشمند، مستندات آسیب شناسی بنا در دو دسته ی آسیبهای فرسایشی و ساختاری جمع آوری گردیده و با توجه به مستندات و بررسی های صورت گرفته راهکارهای مرمتی برای درمان آسیب های وارده و حفظ بقعه ی امامزادگان طاهر و مطهر نوشهر پیشنهاد شده است. هدف این مقاله شناخت و بررسی آسیبهای وارد شده به بقعه ی طاهر و مطهر هزارخال نوشهر و در نهایت طرح درمان پیشنهادی برای حفظ این آرامگاه تاریخی و معنوی است. روش تحقیق این پروژه از منظر هدف : کاربردی، از حیث روش و نحوه ی گردآوری داده ها : کتابخانه ای و میدانی و نوع تجزیه و تحلیل اطلاعات : توصیفی تحلیلی میباشد. داده ها و اطلاعات به روش میدانی، کتابخانه ای و استفاده از کتابها، مقالات مرتبط و...گردآوری شده، سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده طرح مرمتهای پیشنهادی جهت دفع رطوبت از بنا، سبک سازی بام جهت کاهش فشار وارده بر کفشکن و... برای استحکام بخشی و حفاظت بقعه ی طاهر و مطهر کجور شهرستان نوشهر ارائه شده است.

منطقه ی کجور، روستای هزارخال، برج مقبره، طرح مرمت بقعه ی طاهر و مطهر نوشهر