محمدصادق طاهرطلوع دل - دانشیار عضو گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیرشهید رجایی، تهران
نیلوفر جوادیان - دانشجوی ارشد رشته معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

امروزه یکی از مهم ترین چالشهای موجود در طراحی برج های بلندمرتبه، افزایش اهمیت مخرب سازه ای نیروهای لرزه ای جانبی است. ساختمان های بلند به دلیل دارا بودن محدودیتها و نیازهای ویژه ی معماری و سازه ای، از ویژگی های خاصی پیروی می کنند. از جمله؛ تاثیر بارهای جانبی بر بارهای ثقلی در این گونه بناها پیشی گرفته و کنترل طراحی را به دست می گیرند . بر همین اساس، ایجاد تمهیداتی برای پایداری جانبی یا مقاومت لرزه ای افقی بیشتر لازم است. هدف این پژوهش دستیابی به طراحی با تضمین پایداری عملکرد برج های بسیار بلند مرتبه ایرانی در برابر زلزله است. روش تحقیق در مقاله حاضر، از نوع تحلیلی-توصیفی است و با استفاده از اسناد پژوهشی و کتابخانه ای اصیل و به کمک طبقه بندی نتایج مطالعات اسنادی مزبور از میان ۴۸ مقاله علمی پژوهشی جدید معتبر موجود به تحلیل خصوصیات سیستم های سازه ای نوین بسیار بلندمرتبه و تبیین تمهیدات لازم جهت طراحی ایمن لرزه ای در مورد کالبد معماری بلند مرتبه پایدار لرزه ای پرداخته شده است. روش تحلیل یافته های تحقیق از نوع استنباطی و با استفاده از الگوی تحلیلی هضم و جذب نیروی زلزله در هنگام اصابت به ساختار سازه ای بنا انجام شده است. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، معیارهای تامین پایداری لرزه ای ؛ اتصالات سازه ای، روش های نوین ساخت، شیوه های نوین مقاوم سازی، روش های نوین تحلیل سازه ای یعنی تحلیل شبکه ای بر اساس معادلات ماتریسی و محاسبات عددی دقیق بوده اند. مضافا عوامل تاثیر گذار در تامین پایداری لرزه ای برج های بسیار بلندمرتبه ایران هم عبارت از: کیفیت و کمیت مواد و مصالح مصرفی، روشهای اجرا و ساخت، روشهای کنترل و آزمایش مخرب متعارف و غیرمخرب نوین، نرم افزارهای نوین تحلیل و مدلسازی، سیاستهای راهبردی تعیین ساختار سازه ای (نرمی و سختی برشی در سازه و ظرفیت لرزه پذیری) در اینگونه آسمان خراشها به دست آمده اند.

معیارهای پایداری، تحلیل معمارانه، برجهای بلندمرتبه، پایداری لرزه ای ، معماری ایران