حسین احمدی - استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
رضا همتی - دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

پژوهشگران از مدت ها پیش به ارتباط بین نوع رژیم سیاسی و نظام آموزشی توجه کرده اند. در این زمینه دست کم چهار دیدگاه رقیب مطرح است: آموزش به عنوان پیش شرط دموکراسی، خدمات آموزشی در دولت های دموکراتیک، ارتباط بازتولیدی و ارتباط کاذب ناشی از زیربنای اقتصادی بین آموزش و دموکراسی. هدف مقاله حاضر آزمون هر یک از این دیدگاه ها با استفاده از داده های بین‎ کشوری است. روش استفاده شده از نوع تحلیل ثانویه داده های گردآوری شده برای ۲۰۸ کشور در بازه زمانی ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۸ بود. به طور کلی نتایج نشان دادند بین نوع رژیم سیاسی و شاخص های آموزشی ارتباط وجود دارد و در این میان، تاثیر دموکراسی بر آموزش بیشتر است. ازطرف دیگر، نقش واسطه ای نابرابری طبقاتی به تنهایی تایید نشد؛ ولی این متغیر در کنار متغیرهای دیگر نظیر نسبت دانش آموز به معلم و دانش آموزان محروم از تحصیل، تاثیر معنی داری بر ارتباط بین دموکراسی و آموزش داشت.

آموزش , دموکراسی, رژیم سیاسی, اقتدارگرایی, نابرابری, نابرابری آموزشی