جابر رحیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج (مسئول مکاتبات).
علی رحیمی - کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران
جواد بذرافشان - استادیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج.

چکیده آلودگی هوا یکی از نشانه‎های رشد شهرنشینی، افزایش جمعیت، استفاده بیش از حد از منابع سوخت‎های فسیلی، عدم به‎کارگیری فناوری‎های سازگار با محیط زیست و از همه مهم‎تر فقدان مدیریت صحیح زیست محیطی است. استقرار بیش از ده میلیون نفر و تمرکز بیش از حد صنایع و کارخانجات در محدوده جغرافیایی شهر تهران، همراه با اوضاع جغرافیایی، توپوگرافی و اقلیمی خاص منطقه، سبب شده است تهران از نظر آلودگی هوا در زمره آلوده ترین شهرهای جهان قرار گیرد. در بین آلاینده های مختلف، غلظت و دوام گاز مونو­اکسید­کربن (CO) از اهمیت زیادی در ارزیابی کیفیت هوا برخوردار است. در این تحقیق، احتمال تداوم های دو تا هفت روزه مقادیر غیر مجاز آلاینده CO در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، اطلاعات ۵ ساله (۸۵-۱۳۸۱) پنج ایستگاه سنجش آلودگی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گردآوری و با استفاده از زنجیره مارکف مرتبه اول دوحالته مدل سازی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین احتمال وقوع تداوم آلاینده CO به ترتیب در ایستگاه­های فاطمی، بازار و اقدسیه وجود دارد. در اکثر ماه­های سال، ایستگاه فاطمی بالاترین احتمال وقوع تداوم دو روزه CO را دارد و ایستگاه بازار و اقدسیه در رده­های بعدی قرار می‎گیرد. این در حالی است که احتمال وقوع تداوم آلاینده CO در ایستگاه شهرری در مقایسه با دیگر ایستگاه­های  بررسی شده کم­ترین میزان را دارد.

آلودگی هوا, مونو اکسید کربن (CO), تداوم, زنجیره مارکف, تهران