استفاده از ابزار قیمت در مدیریت تقاضای آب کشاورزی با تاکید بر مسایل زیست محیطی : مطالعه موردی استان فارس

در این مطالعه، تعیین ارزش بازده نهایی آب کشاورزی، برآورد حساسیت آب بران نسبت به قیمت آب، نرخ گذاری آب،  اثر  قیمت بر میزان مصرف آب و آلودگی آب بررسی شد. داده های مورد نیاز  با  استفاده از روش نمونه گیری و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردید.  طبق نتایج، در گروه بهره برداران دارای زمین کم­تر از ۱۰ هکتار،با افزایش یک درصد بهای آب آبیاری، کشاورزان در نواحی یک تا پنج به ترتیب۵۱/۰، ۷۷/۰، ۹۷/۰، ۶۱/۰ و ۷۲/۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی می نمایند.درگروه بهره برداران دارای زمین بیشتر از ۱۰ هکتار، با افزایش یک درصد بهای آب ،کشاورزان در نواحی یک تا پنج به ترتیب  ۹/۰، ۴۸/۰، ۵۶/۰، ۶۲/۰ و ۶۶/۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی می نمایند. درصد معنی دار بودن قیمت آب درکل دوره در تمام نواحی مورد مطالعه بالاتر از ۸۹% برآورد شده است. درگروه بهره برداران دارای زمین بیشتر از ۱۰ هکتار در ناحیه یک، اگر یک متر مکعب آب اضافی در فصول تابستان و پاییز در دسترس بهره برداران قرار گیرد، به ترتیب باعث افزایش درآمد کشاورزان به اندازه ۱۱۶ و ۵۰۵ ریال خواهد شد. ضمنا در این فصول کشاورزان با محدودیت آب مواجه هستند. ارزش بازده نهایی آب کشاورزی برای بهره برداران دارای زمین کم­تر از ۱۰ هکتار در نواحی یک تا پنج به ترتیب ۶۵، ۱۴۸، ۱۹۰، ۲۳۰ و ۱۰۲ ریال و برای بهره برداران دارای زمین بیشتر از ۱۰ هکتار در نواحی یک تا پنج به ترتیب ۲۰۸، ۱۱۳، ۷۷ ، ۶۹ و ۱۲۰ ریال  برآورد شده است. بنابراین توصیه می­شود دولت علاوه بر اعمال سیاست های قیمتی، سیاست های غیر قیمتی از جمله تشویق آب بران و اعمال سیاست های کاهش دهنده آلودگی منابع زیست محیطی از جمله اطلاع رسانی به موقع، وضع مقررات صحیح وارزش گذاری آب، در جهت مصرف بهینه و کاهش آلودگی آب را مورد نظر قرار دهد.

Keywords:

مدیریت تقاضا , ارزش بازده نهایی آب , سیاست قیمت گذاری و استان فارس