امیرحسین مزینی - عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
نیلوفر مرادحاصل - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات

امروزه بررسی ارتباط متقابل میان حوزه های مختلف در سطح کلان کشورها شدیدا در دستور کار پژوهشگران قرار گرفته است که  از آن جمله می توان به (ارتباط) سه حوزه: محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی اشاره نمود. این بحث از آنجا آغاز می شود که  رشد اقتصادی ماهیتا با بهبود شاخص های سلامت همراه است. اما همزمان می تواند با کاهش کیفیت زیست محیطی (تخریب محیط زیست) سلامت جامعه را به مخاطره اندازد و عملا بخشی از اثر مثبت آن خنثی شود. لذا این سوال اساسی مطرح می شود که برایند تعامل سه حوزه محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی چگونه است؟ تحلیل این برایند، موضوع مقاله حاضر می باشد. در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از روش داده های تلفیقی (Panel Data)  ارتباط میان این سه حوزه در منتخبی از کشورها، با سطوح توسعه یافتگی متفاوت(جمعا ۴۰ کشور) و از جمله ایران ، برای دوره ۲۰۰۲-۱۹۹۵  آزمون گردد. نتایج حکایت از آن دارند که علی رغم تاثیر مثبت رشد اقتصادی بر (ارتقای) سطح سلامت، چنانچه کشورها نتوانند تبعات زیست محیطی ناشی از فرایند رشد اقتصادی خود را کاهش دهند بخشی از آثار متبت رشد اقتصادی بر سطح سلامت (حدودا ۵/۴%)خنثی خواهد شد. این استدلال در مورد ایران نیز مصداق می یابد و می تواند کاربردهای سیاستی داشته باشد.

کیفیت زیست محیطی, رشد اقتصادی, آلودگی هوا, سطح سلامت, ایران