محمد ابراهیم بنی حبیب
آذر عربی

پیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش هشدار[۱] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[۲] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربند واسنجی و صحت یابی گردیده است. واسنجی و صحت یابی مدل برای دوره های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری[۳] صورت پذیرفته و در هر دوره دو سیلاب و رگبار رخ­داده موجود، مورد استفاده قرار گرفته است. بر مبنای مدل واسنجی و صحت یابی شده، شبیه سازی سیلاب های با دوره بازگشت مختلف انجام یافته و پس از تعیین حد آستانه هشدار سیلاب، زمان پیش هشدار این سیلاب ها برآورد گردید. مقایسه زمان پیش هشدار سیلاب های با دوره بازگشت مختلف، در دوره های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری نشان داد که تغییر کاربری اراضی ناشی از عملیات آبخیزداری منجر به افزایش زمان پیش هشدار سیل در دوره بازگشت­های مختلف ­­­گردیده است. به طوری که مقدار آن برای سیلاب ۵۰ ساله از ۱۱ دقیقه به ۱۵ دقیقه (در حدود ۲۶%) افزایش یافته است. این در حالی است که با افزایش دوره بازگشت مدت زمان هشدار سیل کاهش می یابد. ۶-Forecast Lead Time    

زمان پیش هشدار, عملیات آبخیزداری, گلابدره - دربند, مدل HEC-HMS, مهار سیلاب