روش های ارزیابی رفتارهای شهروندی در فضاهای شهری در رویکرد فراتحلیل

رشد و توسعه شهرنشینی همراه با پیامدهایی که از تحولات زندگی شهری حاصل می شود، این ضرورت را ایجاب می کند تا در چهارچوب نگاهی جامع به بررسی و ارزیابی فرایندهای فرهنگی شهرنشینی، پرداخته شود. این امر در ایران که شهرنشینی را نه در روندی مستمر و فزاینده در زمان، بلکه در حرکتی تصاعدی و به یکباره پذیرا شده است،  و از «توزیع متعادل» منابع، خدمات و تسهیلات در سطوح ملی و منطقه ای برخوردار نیست، بیشتر دچار چالش می شود. بر این اساس ضروری به نظر می رسد تا فرایند ارزیابی رفتارهای شهروندان مورد بررسی قرار گیرد. از سویی دیگر، از آن جا که فضا و منظر شهری باید در انطباق با نیازها و الگوهای رفتاری شهروندی مورد ارزیابی و طراحی قرار گیرد، می توان دریافت که نمی توان بدون بررسی نحوه و چگونگی رفتارهای شهروندی، انتظار ایجاد فضاهای شهری منعطف و در عین حال پاسخ گو برای شهروندان را داشت. همین رویکرد، ضرورت این تحقیق را تشکیل می دهد که از «روش تحقیق فراتحلیل» و در رویکرد «توصیفی – تحلیلی» با استفاده از «ابزار گردآوری داده»: از طریق «مطالعات کتابخانه ای» و با ارجاع به «مستندات و مدارک» موجود بهره می برد. در این راستا در این مقاله تلاش شده است شیوه های کمی و کیفی موجود در ارزیابی رفتارهای شهروندان در روش تحقیق فراتحلیل جمع آوری شود تا مورد استفاده معماران و شهرسازان و پژوهشگران شهری در ارزیابی فضاهای شهری قرار گیرد لذا نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده پژوهشگران مطالعات فرهنگی، شهرسازان و معماران قرار گیرد تا بر اساس شرایط و اقتضای مکانی طرح، در فرایندهای ارزیابی مطالعات رفتاری شهروندان، مورد کاربست یابد.

Keywords:

شهرنشینی , شهرگرایی , شهروندی , علوم رفتاری , مطالعات فرهنگی , روش فراتحلیل