حسن زالی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
علی براتی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
مهدی جباری - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

تنوع ژنتیکی پایه­ای برای بقای گیاهان در طبیعت و بهبود محصولات است. تنوع در منابع ژنتیکی گیاهی این فرصت را برای اصلاح­گر فراهم می ­کند که ارقام جدید و اصلاح شده با ویژگی­های مطلوب را شناسایی کند. به­ منظور بررسی تنوع لاین­های جو با استفاده از شاخص SIIG، تعداد ۱۰۸ لاین خالص در قالب طرح بدون تکرار آگمنت همراه با چهار شاهد در سه بلوک، در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی داراب طی سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی­داری بین لاین­های مورد مطالعه از نظر همه صفات (به­جزء تعداد روز تا گل­دهی) را نشان داد که این مطلب بیانگر وجود تنوع بین لاین­ها بود. نتایج تجزیه REML نشان داد که در بین صفات مورد بررسی کمترین میزان وراثت­پذیری مربوط به وزن هزار دانه (۰/۰۰۱) و بیشترین مقدار وراثت­پذیری به­ترتیب مربوط به صفات تعداد روز تا رسیدن و تعداد روز تا گل­دهی (۰/۷۹ و ۰/۷۷) بود. نتایج شاخص SIIG نشان داد که لاین شماره ۱۸ با بیشترین مقدار SIIG (۰/۷۶۷) برترین لاین­ و لاین شماره ۷۵ با کمترین مقدار SIIG (۰/۱۴۹) ضعیف­ترین لاین­ در این تحقیق بود. به­منظور بررسی کارایی شاخصSIIG  در انتخاب بهترین لاین­ها از نظر عملکرد دانه، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته، لاین­های مورد بررسی براساس شاخص SIIG در ۶ دسته گروه ­بندی شدند. نتایج نشان داد که با کاهش مقدار شاخصSIIG ، مقدار عملکرد، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته نیز کاهش یافت ولی تغییر معنی­ داری در مقدار صفات تعداد روز تا گل­ دهی و تعداد روز تا رسیدگی مشاهده نشد. هم­چنین نتایج گروه­بندی لاین­ها براساس شاخص SIIG نشان داد که متوسط عملکرد دانه گروه­های ۱، ۲ و ۳ از متوسط عملکرد سه شاهد نیمروز، اکسین و WB-۹۴-۴ بیشتر بود. در ضمن در این تحقیق یک انطباق نسبی بین شاخص SIIG و تجزیه خوشه ­ای وجود داشت. نتایج نشان داد که شاخص SIIG به­ خوبی توانسته لاین­ها را براساس سه صفت عملکرد دانه، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته دسته­ بندی نماید.

Blup, Cluster analysis, Morpho-phonological traits, REML, تجزیه کلاستر, صفات مورفو-فنولوژیک, BLUP, REML