پرویز دلیرپور - هیات علمی / دانشگاه پیام نور

از دیدگاه سازه باوری، به ساخت اجتماعی واقعیت تاکید می شود، روابط انسانی روابطی اجتماعی هستند و ما پدیدآورنده دنیایی هستیم که در آن زیست می کنیم و همین دنیا بر رفتار ما نیز تاثیر می گذارد. عملیات روانی که به هدف تاثیرگذاری بر نیروهای خودی بی طرف و دشمن توامان صورت می پذیرد، تغییر در واقعیت های اجتماعی به کمک تغییر ذهنیت ها و باورها مورد نظر است. در نظریه تحلیل رفتار متقابل اریک برن مفهوم بازی های روانی را بکار می گیرد که هدف از آن شناسایی مجموعه تکنیک هایی به هدف تحت تاثیر قرار دادن نظام ارزشی و اعتقادی مخاطبان، و هیجانات، انگیزه ها، نحوه استدلال یا رفتار آن ها است. بازی روانی به هدف اقرار مخاطب علیه خود، یا تقویت نگرش ها و رفتارهای مطلوب بازی کننده انجام می شود و ممکن است با عملیات پنهان سازی نیات واقعی یا مجری واقعی عملیات توام شود؛ بنابراین، در این مقاله با ترکیب دو نظریه سازه باوری و تحلیل رفتار متقابل تلاش می شود تحلیلی از تکنیک های به کار گرفته شده در جنگ های نیابتی جهان اسلام توسط غرب و متحدان آن ارائه شود. بدین منظور، نه بازی روانی مورد استفاده در عملیات روانی که می تواند اثرات بلندمدت حتی در عرصه تصمیم گیری های سیاسی و گفتمان سازی اجتماعی داشته باشد، مورد شناسایی و تحلیل قرارگرفته درنتیجه نشان خواهم داد که چگونه اجرای عملیات روانی می تواند روابط اجتماعی و حتی گفتمان های اجتماعی را تحت تاثیر قرار دهد. روش در تحقیق حاضر اسنادی و منطبق بر دو نظریه فوق است.

سازه باوری, تحلیل رفتار متقابل, بازی روانی, عملیات روانی, غرب, جهان اسلام