محسن رستمی - دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد علوم و تحقیقات
عبدالرضا فرجی راد - دانشیارجغرافیای سیاسی دانشکده ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد علوم و تحقیقات
رحیم سرور - دانشیار جغرافیای شهری دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد علوم وتحقیقات

تحقیق حاضر به دنبال آینده پژوهی روابط خارجی ایران و عربستان مبتنی بر تحولات منطقه عربی است. به منظور انجام صحیح و علمی پژوهش، ابتدا این سوال طرح می گردد که مهم ترین آینده های مطرح در روابط خارجی ایران وعربستان مبتنی بر تحولات ژئوپلتیکی منطقه عربی چیست؟ نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق تحلیلی- تبیینی(با استفاده از روش گلوله برفی) می باشد. در این روش ۲۵ نفر از اساتید و افراد نخبه با ویژگی های خاص انتخاب و از طریق پرسشنامه مورد سوال قرار گرفتند که از طریق این خبرگان مولفه ها، شاخص ها و گویه ها ارزیابی شده و در نهایت پرسشنامه برای آنها ارسال گردید.پس از تایید پایایی و روایی پرسشنامه، جهت تحلیل نتایج از آزمون فریدمن استفاده شد. مهم ترین نتایج حاصله از تحلیل گویه ها و شاخص ها نشان می دهد که : آینده محتمل در روابط خارجی ایران و عربستان با تاثیرپذیری از تحولات منطقه ای عربی متصور خواهد بود و مهم ترین مولفه های تاثیرگذار در آینده پژوهی روابط خارجی ایران وعربستان به ترتیب اهمیت؛ دفاعی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می باشد که سناریوهای محتمل هم برهمین مبنا نوشته شده است. همچنین محقق به این نتیجه می رسد که دورنمای روشنی در روابط میان ایران و عربستان دیده نمی شود بلکه به صراحت گفت که روابط در آینده تیره تر نیز خواهد شد. پیشنهاد می گردد ملاحظات راهبردی در خصوص تنظیم روابط با عربستان سعودی با ترسیم اهداف مرحله ای و حرکت های گام به گام و تدریجی اتخاذ گردد.

سناریو, سناریو محتمل, آینده پژوهی, روابط خارجی, تحولات منطقه عربی