حسین رفیع - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

حمایت غرب از ایجاد اسرائیل و اشغال سرزمین های عربی توسط این رژیم، یکی از اساسی ترین عواملی بوده که به تقابل سیاسی بین خاورمیانه اسلامی و غرب دامن زده است. در این تقابل با غرب صنعتی و قدرتمند، خاورمیانه همه ابزارهای قدرت خود را وارد عرصه نموده است. با توجه به وابستگی اقتصاد غرب به نفت، کشورهای عربی خاورمیانه تحریم نفتی را در گذشته تاریخی علیه غرب حامی اسرائیل به کار گرفتند که به ویژه در سال ۱۹۷۳، به افزایش قیمت های نفت و بحران انرژی دامن زد، بحرانی که غرب را به شدت نگران کرد و حتی در تقابل با کشورهای نفتی خاورمیانه، غرب صنعتی آژانس بین المللی انرژی را شکل داد، اما تحول روابط قدرت فضایی را آفریده است که غرب که در گذشته نگران تحریم نفتی از سوی کشورهای خاورمیانه بود، در فضای جدید، با سلاح بایکوت خرید نفت به مقابله با کشورهای نفتی خاورمیانه می پردازد، مقابله ای که در بایکوت نفتی عراق پس از جنگ کویت، و بایکوت خرید نفت جمهوری اسلامی ایران در رابطه با پرونده هسته ای این کشور، به تصویر کشیده شده است. این مقاله به عنوان پژوهشی توصیفی-تحلیلی، با بهره گیری از روش کتابخانه ای- اسنادی، کوشیده است ضمن استفاده از منابع مختلف، پس از تبیین داده های نظری به چرایی تحول نقش سیاسی نفت منطقه خاورمیانه اسلامی در رابطه با غرب پاسخ گوید. حاصل تحقیق گویای آن است که: ۱. پیشی گرفتن وابستگی کشورهای خاورمیانه به درآمدهای نفتی، بر وابستگی غرب به نفت خاورمیانه ۲. تقویت هژمونی غرب در خاورمیانه در عصر پس از جنگ سرد و نظام دوقطبی و ۳. واگرایی های موجود بین کشورهای نفتی این منطقه، عوامل عمده این تحول روابط قدرت بوده اند.

بایکوت نفتی عراق, تحریم اقتصادی ایران, تحریم نفتی, خاورمیانه اسلامی