کیهان برزگر

این پژوهش درپی تجزیه و تحلیل ریشه های افزایش نقش، اهداف و راهبردهای ایران در خاورمیانه، بعد از بحران عراق است. نگاه مسلط در غرب، به خصوص ایالات متحده، اهداف سیاست خارجی ایران را تهاجمی و درجهت افزایش «قدرت نسبی» در خاورمیانه می داند، اما نویسنده پژوهش حاضر براین نظر است که این اهداف بیشتر تدافعی و درجهت افزایش «امنیت نسبی» کشور است؛ لذا برای آزمون این فرضیه، ضمن به کارگیری نظریه های رئالیسم تهاجمی و رئالیسم تدافعی، به تعریف دو رویکرد اصلی سیاست خارجی ایران یعنی سیاست های «انطباق و هم سویی» و «ائتلاف و اتحاد» در منطقه می پردازد و هدف هر دو را افزایش امنیت نسبی و رفع تهدیدات در شرایط ویژه تشدید ناامنی در مرزهای بلافصل ایران بعد از بحران عراق، و جهت گیری سیاست خارجی ایران را در منطقه، متاثر از دو عنصر «ژئوپلیتیک» و «ایدئولوژی» می داند و نتیجه گیری می کند که نقطه تامین منافع و امنیت ملی ایران در برقراری تعادل بین این دو عنصر است.

سیاست خارجی ایران, بحران عراق, ژئوپلیتیک, ایدئولوژی, قدرت نسبی, امنیت نسبی, رئالیسم تهاجمی, رئالیسم تدافعی