عادل نبی زاده بلخکانلو - دکتری رشته اقلیم کشاورزی دانشگاه خوارزمی تهران
پرویز ضیائیان فیروزآبادی - استاد ژئوانفورماتیک دانشگاه خوارزمی تهران
علی خدمت زاده - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS دانشگاه تبریز

در سالهای اخیر، افت تراز سطح آب دریاچه ارومیه، بررسی میزان تغییرات آستانههای دمایی، رطوبتی، و تنش خشکی پوشش گیاهی را در منطقه ضرورتی اجتنابناپذیر کرده است. در این تحقیق، که از نظر روش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است، از دادههای سنجنده MODIS بهمنظور بررسی رابطه فضایی NDVI-TS و NDVI-ΔTS برای استخراج زمان وقوع خشکسالی کشاورزی از ژوئن تا اکتبر سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ استفاده شده است تا شاخصهای VTCI و WDI که قادر به شناسایی تنش خشکی در مقیاس منطقهایاند استخراج شوند. نتیجه این تحقیق نشان داد که در هر دو شاخص وضعیت تنش خشکی در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ بیشتر بوده است. همچنین، براساس رابطه فضای NDVI-TS در همه سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ شیب بالایی فضای مثلثی برای لبه گرم منفی است؛ یعنی با افزایش NDVI میزان LST کاهش یافته است؛ درحالیکه برای لبه سرد شیب مثبت است. همچنین، شیب بهدستآمده از رابطه فضای NDVI-ΔTS برای خط خشک منفی است؛ یعنی خط خشک یا خط حداقل  ETRیک همبستگی منفی با  NDVIرا نشان میدهد. درحالیکه برای خط مرطوب بالاخص در سال ۲۰۰۸ شیب مثبت بوده و در بقیه سالها تغییر محسوسی دیده نمیشود. پژوهش حاضر نشان داد مقدار آستانه VTCI برای تنش خشکی در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ شدید بوده است.

حوضه آبریز سیمینه رود, خشکسالی کشاورزی, MODIS, VTCI, WDI