طیبه احمدی - دانش آموخته دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی
محمدحسین رامشت - استاد ژئومورفولوژی دانشگاه اصفهان
باربارا اسپون هولز - استاد جغرافیای دانشگاه ورتسبورگ آلمان
امیر صفاری - دانشیار ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی
مجتبی یمانی - استاد ژئومورفولوژی دانشگاه تهران
ابوطالب محمدی - دانش آموخته دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران

اگر ژئومورفولوژی را دانش تحلیل فرم و الگوهای فرمی بدانیم، میتوان ادعا کرد که آتشفشان دماوند با دیگر آتشفشانها چون اورست، کلیمانجارو، سهند، سبلان، تفتان، و بزمان، ازنظر فرمی تفاوت دارد؛ حال میتوان این سوال را مطرح کرد که این تفاوت فرمی ناشی از چیست و این تفاوت در الگوی فرمی چه تاثیری در توزیع انرژی و ماده و رفتار رودخانهای داشته است. بهعلاوه، ساختار فرمزایی دماوند چارچوب ساختارهای تکتونیک منطقه را بهکلی در هم ریخته و قاعده فرمزایی و رفتار رودخانهای را نیز تغییر داده است. این مقاله حاصل تلاش فرصت مطالعاتی در دانشگاه اصفهان است که به اتکای اصول پدیدارشناسی و در چارچوب روش پدام و با تفسیر و تحلیل متغیرها در سه طیف خطی، نقطهای، و سطحی با بینشی ساختارگرایانه انجام گرفته است و نتایج حاصل از آن نشان میدهد که ساختار فرمی دماوند از مدل چشم جغدی (کیاس تئوری) تبعیت کرده و آنتیسیکلون ارضی را بهوجود آورده است. دماوند الگوهای توزیع انرژی و ماده در منطقه را دگرگون کرده و سبب اسارت رودخانهای و گسترش شبکه هراز و تغییر رفتار رودخانه شده است. ساختار فرمی چشم جغدی (Owl's eye) دماوند هویت مکانی خاصی را در منطقه سبب شده است و سکونتگزینی را در این منطقه تعریف میکند.

آنتیسیکلون ارضی, دره هراز, دماوند, کیاس, هویت مکانی