وحید صفریان زنگیر - دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بهروز سبحانی - استاد گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
صیاد اصغری - دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

خشک سالی یکی از مخاطرات طبیعی و تاثیرگذار در همه فعالیتهای موجودات زنده است. هدف از پژوهش حاضر مدلسازی و تحلیل خشک سالی در جنوب غرب ایران است. برای این کار، نخست از پارامترهای اقلیمی بارش، دما، ساعات آفتابی، حداقل رطوبت نسبی، و سرعت باد در بازه زمانی ۳۲ ساله (۱۹۸۷-۲۰۱۸) در ۱۵ ایستگاه جنوب غرب ایران استفاده شد. برای مدلسازی شاخص فازی T.I.B.I، نخست چهار شاخص (SET, SPI, SEB, MCZI) با استفاده از منطق فازی در نرمافزار Matlab فازیسازی شدند. سپس، شاخصها با هم مقایسه شدند و در نهایت از مدل تصمیمگیری چندمتغیره SAW برای اولویت سنجی مناطق درگیر با خشک سالی استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد بیشترین درصد فراوانی وقوع خشک سالی در مقیاس ۶ و ۱۲ماهه در ایستگاه اسلامآباد غرب و کمترین آن در مقیاس شش ماهه در همدان فرودگاه و در مقیاس دوازده ماهه در ایستگاه خرم آباد رخ داده است. مدل T.I.B.I طبقات خشک سالی چهار شاخص یادشده را با سطح اطمینان بالا در خود منعکس کرد. براساس مدلسازی انجام گرفته، شاخص فازی T.I.B.I نسبت به شاخص فازی SPEI برتری نسبی نشان داد. در نهایت، براساس مدل تصمیمگیری چندمتغیره SAW، ایستگاه اسلامآباد غرب با مقدار امتیاز ۱ در اولویت بیشتر در معرض درگیری خشک سالی قرار گرفت.

شاخص T.I.B.I, مدل SAW, مدلسازی, منطق فازی, MATLAB