حسین عساکره - استاد اقلیم شناسی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
نسرین ورناصری قندعلی - دانشجوی دکترای تغییرات آب و هوایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

بارش یکی از عناصر و فرایندهای اصلی اقلیم هر منطقه است که در برنامهریزیهای شهری و روستایی، مکانیابی صنعتی، معماری، کشاورزی، صنایع، و ... نقش تعیینکننده دارد. ازاینرو، در تحقیق حاضر تلاش شده است تا مقدار، فراوانی، و شدت بارشهای سالانه ناحیه خزری ارزیابی شود. بدینمنظور، از دادههای روزانه ۳۸۵ ایستگاه همدید، اقلیمشناسی، و بارانسنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاههای بارانسنجی وزارت نیرو طی بازه زمانی ۱۹۶۶-۲۰۱۶ استفاده شده است. با برازش مدل رگرسیون خطی به روش پارامتری، روند مقدار، فراوانی، و شدت بارش سالانه بررسی شد. نتایج حاصل از این پژوهش که در دیگر مطالعات مشهود نبوده است بیانگر این است که میانگین بارش سالانه و فراوانی آن بهترتیب در ۴/۶۱درصد و ۱/۴۷درصد از پهنه دارای روند افزایشی است. شدت بارش سالانه در همه پهنه دارای رفتار ایستاست. روند ضریب تغییرات میانگین بارش سالانه نشان داد که گستره تحت حاکمیت روند ایستا بیشتر است؛ بهطوریکه در همه خط ساحلی و بخشهایی از ارتفاعات البرز توزیع بارش در گذر زمان در طی فصلهای مختلف سال تغییری نکرده است. بخشهای شرقی ناحیه، ارتفاعات البرز (جنوب دریای خزر)، بخشهایی از ارتفاعات البرز غربی، و بخش بسیار کوچکی از غرب ناحیه روند کاهشی در ضریب تغییرات میانگین بارش سالانه دیده میشود.

تغییرات آب و هوایی, روند تغییرات بارش, مشخصات بارش, ناحیه خزری