بهلول علیجانی - استاد گروه آب و هواشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
میثم طولابی نژاد - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
علیرضا کربلائی درئی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران

این مطالعه با هدف بررسی اثر گرمایش جهانی بر رفتار پرفشار جنب حاره بهانجام رسید. بدینمنظور، از دادههای حداکثر دمای روزانه ۴۹ ایستگاه سینوپتیک طی ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۶ استفاده شد؛ با توجه به روند دماهای بالای صدک ۹۵، سال ۱۹۹۶ مرز بین دو دوره قبل و بعد از تشدید گرمایش انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیلها نشان داد در دوره اول مقدار دما به ۳۹.۵ درجه رسیده است؛ درحالیکه در دوره دوم این مقدار به ۴۰.۵ درجه رسیده است و فراوانی دماهای آستانه در دوره اول بسیار کمتر از دوره دوم بوده است. به عبارت دیگر، رفتار گرمایش جهانی ثابت شد و فراوانی دماهای بالای ۴۰.۵ درجه در بیشتر ایستگاهها فراگیر و به حالت عادی و نرمال درآمد. نتایج تحلیل سینوپتیک نشان داد میانگین بلندمدت ارتفاع هسته پرفشار جنب حاره طی دوره اول نسبت به دوره دوم افزایشی دهمتری داشته است؛ اما میانگین بلندمدت اختلاف ارتفاع هسته پرفشار جنب حاره در دوره دوم، نسبت به دوره اول، در ماه جولای، در طول ۵۲.۵ درجه شرقی به بیش از ۱۰۰ متر رسیده است. همچنین، نتایج حاصل از رابطه متقابل دما و ارتفاع جو نشان داد که دلیل افزایش ارتفاع هسته پرفشار جنب حاره افزایش دما در لایههای پایین اتمسفر است.

پرفشار جنب حاره, فراوانی حداکثر دما, گرمایش جهانی