واکاوی فضایی مجموع فراوانی سالانه بارش های شدید و خیلی شدید ناحیه خزری

بارش عنصری اقلیمی با وردایی زمانی- مکانی بسیار بالاست. از جلوههای وردایی بارش مقادیر فرین آن است که با پیامدهای محیطی– انسانی و بهسبب تاثیرات گسترده در ساختارهای فیزیکی و انسانی در کانون مطالعات اقلیمی است. بنابراین، بررسی این نوع بارشها در ناحیهای که قطب کشاورزی است و، از طرفی، این بارشها یکی از مخاطرات طبیعی است اهمیت دارد. بهمنظور واکاوی فضایی مجموع فراوانی سالانه بارش شدید (آستانههای صدک ۹۰-۹۵، ۹۵-۹۹) و خیلی شدید (صدک ۹۹ و بیشتر)، از دادههای میانیابیشده بارش روزانه طی بازه ۱۹۶۶-۲۰۱۶ استفاده شد. برای شناسایی الگوی پراکنش مکانی از آماره موران و Gi* استفاده شد. با توجه به مقدار نمایه موران کلی ۹/۰ (سطح اطمینان ۹۹درصد)، الگوی فضایی برازنده بارشها الگوی خوشهای است. در گروه بارشی شدید، بیشتر الگوهای خوشهای مثبت در بخشهای مرکزی و غربی و بارش خیلی شدید بیشتر در بخش شرقی، مرکزی و ناخوشهها در گروه اول و دوم بیشتر در بخش شرقی و در گروه سوم در بخشهای مرکزی و جنوب غربی ناحیه است. آزمون Gi* فراوانی خوشههایی با ارزش بالا و پایین را تایید میکند. در بررسی روابط مکانی با آماره دومتغیره موران، طول جغرافیایی و ارتفاعات البرز بیشترین تاثیر را در رخداد بارشها دارند.

Keywords:

بارش شدید و خیلی شدید , فراوانی سالانه , نمایه موران و Gi* , ناحیه خزری , واکاوی مکانی