هادی مروی - دانشجوی دکتری دانشگاه علوم اسلامی رضوی
محمد ابراهیم روشن ضمیر - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

کتاب تهذیب الاحکام تالیف شیخ طوسی، سومین کتاب از کتب اربعه حدیثی شیعه است. این موسوعه فقهی با توجه به گستردگی روایات فقهی و به کار گرفتن روش رفع تعارض اخبار، از جایگاه ویژه ای نزد اکثر فقیهان و حدیث پژوهان برخوردار است؛ اما وجود برخی اشکال های ساختاری از قبیل فراوانی تصحیف، زیاده و نقیصه، ضعف سندی و مواردی دیگر از این دست، کسانی را بر آن داشته که در اعتبار آن تردید روا دارند. این جستار که از جهت گردآوری منابع، به روش کتابخانه ای و از نظر محتوا به شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، عوامل پیدایش این کاستی ها و تاثیر آنها بر اعتبار این کتاب را مورد بررسی قرار داده است. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که هرچند وجود برخی کاستی های ساختاری در این کتاب، انکارناپذیر است؛ اما از آنجا که از سویی، عوامل بیشتر این اغلاط مانند ناخوانا بودن خط و یا اشتباهات منابع، قابل شناسایی است و از دیگر سو، راهکارهایی برای برطرف کردن بیشتر آنها وجود دارد، این کاستی ها نمی تواند موجب تردید در اعتبار این کتاب شود.  

شیخ طوسی, تهذیب الاحکام, اعتبار, نقد متن, نقد حدیث