داریوش مددی - دانشجوی دکتری، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
علی عبادی - استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
حامد دولتی بانه - دانشیار، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
وحید عبدوسی - استادیار، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مهدی حدادی نژاد - استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

تنش خشکی اثرات مختلفی بر رشد و متابولیسم گیاهان گذاشته و از مهمترین فاکتور محدود کننده رشد انگور می باشد. به­منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی صفات ریخت شناسی و تبادلات گازی، انگور بیدانه سفید به­صورت خود ریشه و پیوند شده روی انگور رقم رشه و پایه ۱۱۰۳-P انتخاب شدند. این پژوهش به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه سطح تیمار تنش خشکی و با چهار تکرار در سالهای ۱۳۹۵-۱۳۹۴ اجرا گردید. تنش خشکی پس از رشد کافی نهال­ها اعمال گردید. زمان رسیدن نهال­ها به سطوح تنش متوسط و تنش شدید به روش وزنی- حجمی تعیین گردید. پایداری غشای سلولی (MSI)، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، سطح  برگ (LA)، نسبت وزن خشک برگ به سطح برگ (LMA)، سطح ویژه برگ (SLA)، میزان کلروفیل a , b ، شدت فتوسنتز (A)، هدایت روزنه­ای (gs) و میزان تعرق (E) اندازه­گیری گردید. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی دار MSI و RWC گردید. LA و LMA بین سطوح مختلف تنش اختلاف معنی دار نشان داد. در شرایط تنش، مقدار SLA پیوندک روی پایه های پیوندی با حالت غیرپیوندی تفاوت معنی دار داشت. میزان کلروفیل، شدت فتوسنتز، هدایت روزنه­ای و تعرق با افزایش سطح تنش خشکی به­طور معنی دار کاهش یافت. نتایج بررسی صفات مورد اندازه گیری بیانگر تاثیر مثبت پایه های مورد استفاده بر افزایش میزان تحمل انگور حساس بیدانه سفید پیوندی به شرایط خشکی در مقایسه با گیاهان غیرپیوندی بوده و بر اساس یافته­های این پژوهش پایه ایرانی رشه همانند پایه مشهور ۱۱۰۳-P آمریکایی تحمل خوبی به شرایط تنش خشکی را در پیوندک انگور بیدانه سفید القا نمود. 

پایه های انگور, تبادلات گازی, تنش خشکی, صفات برگ