محمد نبی ایلکایی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
علی صارمی راد - دانشجوی دکتری تخصصی اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران.
بهلول عباس زاده - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
هادی صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی

جوانه زنی اندک و نامنظم، یکی از مشکلات مهم و اصلی در تکثیر بسیاری از گیاهان دارویی است که با استفاده از روش های مختلف می توان این مشکل را مرتفع نمود. بدین منظور آزمایشی با هدف بررسی اثر تغذیه پایه مادری بر ویژگی های جوانه زنی بذر پونه سای خوشه ای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. عوامل مورد مطالعه شامل کودهای شیمیایی ماکرو فسفر و نیتروژن در چهار سطح و کود زیستی نیز در چهار سطح بودند که به شکل تیمار ریشه نشاء قبل از کاشت اعمال گردیدند. نتایج اثر کود شیمیایی نشان داد که در تیمار شاهد و تیمار کاربرد ۱۵۰ کیلوگرم فسفر در هکتار بیشترین رشد طولی ریشه چه، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک گیاهچه حاصل می شود. در مورد طول گیاهچه، تیمار شاهد بالاترین تاثیر را در پی داشت. بر اساس نتایج اثر کود زیستی، بیشترین وزن خشک ریشه چه با میانگین های ۰۰۱۴/۰ و ۰۰۰۱۳/۰ گرم در تیمارهای قارچ میکوریزای آربوسکولار (AM) بعلاوه میکروارگانیسم های حل کننده فسفات (PSM) و شاهد حاصل شد. نتایج حاصل از مقایسات میانگین برهمکنش کود شیمیایی- کود زیستی، نشان داد که وزن تر گیاهچه در تیمار ۱۵۰ کیلوگرم فسفر در هکتار (N۰P۱۵۰) به همراه کود زیستی AM+PSM + ریزوباکتری محرک رشد گیاه (PGPR)، درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار شاهد و تیمار N۰P۱۵۰ به همراه کود زیستی AM+PSM، شاخص بنیه طولی در تیمار شاهد و وزن هزار دانه در تیمار کاربرد ۱۵۰ کیلوگرم فسفر در هکتار (N۰P۱۵۰) به همراه کاربرد کود زیستی AM+PSM+PGPR از بالاترین مقادیر برخوردار بودند.

گیاه پونه سای کوهی, جوانه زنی بذر, کود شیمیایی, کود زیستی فسفره و نیتروژنه