سید اسماعیل موسوی - دانشگاه شاهد
حشمت امیدی - دانشگاه شاهد
شاپور شکاری - دانشگاه شاهد
فائزه بازوند - دانشگاه شاهد

به منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال ۹۶ به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار روی بذرهای لاین مادری بذر کلزا رقم نپتون در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح خشکی (شاهد،۳/۰-، ۶/۰-، ۹/۰- و ۲/۱- مگاپاسکال) و چهار سطح تیمار پیش تیمار (شاهد، هیدروپرایم، جیبرلیک اسید (غلظت ۴۰۰ پی پی ام) و پتاسیم نیترات (غلظت ۳/۰ میلی گرم در لیتر)) بودند. در این آزمایش شاخص های جوانه زنی، رشدی و رنگیزه های گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر متقابل پرایمینگ و خشکی بر شاخص-های جوانه زنی معنی دار بود. بیشترین میانگین های سرعت جوانه زنی در تیمار پتاسیم نیترات حاصل گردید. به طوریکه در این تیمار در خشکی سطح ۶/۰- مگاپاسگال، سرعت جوانه نسبت به تیمار شاهد در همین سطح خشکی ۲۴ درصد افزایش یافت. در بین همه تیمارها، میانگین های مربوط به متوسط زمان جوانه زنی تا خشکی ۹/۰- مگاپاسکال در تیمار پتاسیم نیترات نسبت به تیمارهای دیگر کمتر بودند که نشان می دهد بذرها در مدت زمان کمتری جوانه زدند. اثر خشکی بر رنگیزه های گیاهی معنی دار بود. رنگیزه ها تا خشکی ۹/۰- مگاپاسکال تغییری نشان نداده و با افزایش بیشتر سطح خشکی، کاهش یافتند. به طورکلی استفاده از پرایمینگ تحت تنش خشکی تاثیر مثبتی بر جوانه زنی داشت. در بین همه تیمارها، تیمار پتاسیم نیترات موثرترین تیمار بر جوانه زنی بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد رنگیزه ها در این گیاه می توانند تا خشکی ۹/۰- مگاپاسکال بدون تغییر مانده و تحت تاثیر قرار نگیرند.

پتاسیم نیترات, جیبرلیک اسید, ریشه چه, کاروتنوئید, کلروفیل