زهرا عظیم زاده - دانشجوی کارشناسی پیوسته علوم تربیتی،پردیس علامه طباطبایی ارومیه
فاطمه السادات موسوی نیا - دانشجوی کارشناسی پیوسته علوم تربیتی،پردیس علامه طباطبایی ارومیه
سودا فیضی پور - دانشجوی کارشناسی پیوسته علوم تربیتی،پردیس علامه طباطبایی ارومیه
جلال عبودی - استاد دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان،پردیس حضرت رسول اکرم(ص) و فاطمه الزهرا(س)

هدف تعیین میزان تطابق محتوای کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده و روش انجام این تحقیق ، توصیفی از نوع تحلیل محتوا و کاربردی بود. منبع تحلیل این پژوهش نیز، شامل محتوای کتاب درسی علوم تجربی پنجم ابتدایی در سال۱۴۰۰-۱۳۹۹ که دارای ۹۸ صفحه و ۱۲ فصل می باشد، بود. در این تحقیق از شیوه های مختلف نمونه گیری استفاده نشده است و نمونه آماری برابر با جامعه آماری(منبع تحلیل) در نظر گرفته شده است و یا به بیان دیگر حجم نمونه برابر با حجم منبع تحلیل انتخاب گردیده است.واحد زمینه(تحلیل) در این پژوهش، جمله است.بنابراین تعداد جملات مطابق با شاخصها مورد شمارش قرار می گیرد و واحد زمینه در این پژوهش، موضوعات درسی کتاب می باشد.فرم تحلیل محتوا با توجه به مولفه های خلاقیت گیلفورد بوده است.در طی انجام این تحقیق ابتدا محتوای کتاب به چهار نوع واحد متن و سوالات، تصاویر، جداول و تکالیف تقسیم بندی شد.سپس مقوله های مورد نظر را با توجه به مبانی اساسی الگوی عوامل خلاقیت از دیدگاه گیلفورد تشکیل داده و در نهایت طی فرایند کدگذاری واحدهای تشکیل دهنده محتوا در مقوله های طراحی شده قرار داده شد.یافته ها حاکی از آن است که کتاب درسی علوم تجربی پنجم ابتدایی تاکید بیش از حد به سطح حافظه شناختی و تفکر همگرا دارد و به تفکر واگرا و ارزشیاب در حد متوسطی توجه نموده است. در محتوای کتاب درسی علوم تجربی پنجم ابتدایی بین سطح های گوناگون خلاقیت گیلفورد تعادل مناسبی وجود ندارد و بایستی در این زمینه تمهیداتی اندیشیده شود.

تحلیل محتوا ، کتاب درسی علوم تجربی ، پنجم ابتدایی ، خلاقیت ، شاخص خلاقیت گیلفورد، روش گیلفورد