سیدعلی نورحسینی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
نرگس خاتون جوکار - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
محمدرضا داداشی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، ایران

به منظور بررسی اثر بستر کشت و مدت زمان هیدروپرایمینگ بر جوانه زنی و بنیه گیاهچه ریحان، آزمایشی در آزمایشگاه گیاهشناسی مرکز آموزش کشاورزی دانشگاه جامع علمی کاربردی استان گیلان در سال ۱۳۹۳ اجرا شد. بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتور های این تحقیق شامل دو رقم ریحان (سبز و بنفش)، دو نوع بستر جوانه زنی (کاغذ و ماسه) و مدت زمان هیدروپرایمینگ در سه سطح (شاهد، ۶ ساعت، ۱۲ ساعت) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ضریب سرعت جوانه زنی (۰۵۰/۲۴) در رقم ریحان سبز در بستر جوانه زنی کاغذ و بدون پرایمینگ (شاهد) مشاهده شد. بیشترین مقادیر طول ساقه چه (۶۶۷/۳۰ میلی متر) و طول گیاهچه (۰۰۰/۶۹ میلی متر) مربوط به رقم ریحان بنفش و در مدت زمان پیش تیمار رطوبتی دوازده ساعت بود. بیشترین مقادیر سرعت جوانه زنی (۶۲۵/۹)، بنیه گیاهچه (۲۲۲/۷۴۲)، طول ریشه چه (۷۷۸/۴۳ میلی متر)، طول ساقه چه (۴۴۴/۳۰ میلی متر) و طول گیاهچه (۲۲۲/۷۴ میلی متر) در رقم ریحان بنفش در بستر جوانه زنی ماسه بدست آمد. همچنین رقم ریحان سبز در بستر کاغذ بالاترین ضریب یکنواختی جوانه زنی (۳۲۸/۵۴) را نشان داد. بیشترین مقدار نسبت طول ریشه چه به ساقه چه (۷۰۰/۱) مربوط به رقم ریحان سبز در بستر جوانه زنی ماسه وجود داشت. بیشترین شاخص بنیه گیاهچه (۰۱۳/۵۵۰۸) در مدت زمان دوازده ساعت پیش تیمار رطوبتی بدست آمد. به همین ترتیب بیشترین مقدار درصد جوانه زنی (۴۴۴/۹۹) و متوسط جوانه زنی روزانه (۰۴۰/۹) در ریحان بنفش مشاهده شد. بیشترین مقدار ضریب آلومتری (۰۰۵/۱) مربوط به بستر جوانه زنی کاغذ مشاهده شد. به طور کلی پیش تیمار رطوبتی بذر می تواند بهبود جوانه زنی و بنیه گیاهچه را به همراه داشته باشد که منجر به تولید بیشتر ریحان سبز و بنفش خواهد شد.  

طول گیاهچه, پرایمینگ بذر, کیفیت بذر, بستر کشت, مدت زمان