مهدی عقیقی شاهوردی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
حشمت امیدی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران
سعید راستی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران

پرایمینگ بذر به عنوان یک راهکار جهت افزایش استقرار گیاهچه به ویژه در شرایط نامطلوب مطرح است. به منظور بررسی عکس العمل بذرهای پرایم شده گیاه دارویی رازیانه نسبت به شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال ۱۳۹۳ انجام گرفت. بذرها در این آزمایش در سه سطح صفر، ۳/۰ و ۶/۰ میلی مولار اسید سالسیلیک پرایم شدند و سپس با آب تهیه شده از چاه های مختلف، چهار سطح شوری صفر، ۵/۲، ۵ و ۵/۷ دسی زیمنس بر متر آماده گردید و مورد آزمایش قرار گرفتند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، سالسیلیک اسید و تنش شوری و برهمکنش این دو عامل تاثیر معنی داری (P<۰.۰۱) بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر نشان دادند. به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که شوری می تواند بر شاخص های جوانه زنی رازیانه اثر بگذارند. به عبارت دیگر غلظت بالای شوری آب توانسته محیطی نامناسب را برای جوانه زنی بذور فراهم آورد به طوری که با افزایش شوری صفات جوانه زنی کاهش نشان دادند. کاهش درصد و سرعت جوانه زنی بذور در محیط شور اغلب می تواند ناشی از کاهش جذب آب و افزایش سمیت ویژه آنها در اطراف پوسته بذور به علت غلظت بالای نمک باشد. شوری با کاهش قابلیت دسترسی به آب یا تداخل با برخی موازنه مواد تنظیم کننده رشد از جوانه زنی بذرها جلوگیری می کند. اگرچه غلظت های بالای اکسین مانع جوانه زنی می شود، اما غلظت های پایین معمولا محرک است. براساس نتایج حاصل از تحقیق حاضر، به نظر می رسد افزایش اکسین در نتیجه تاثیر سالسیلیک اسید در حدی است که افزایش جوانه زنی را در پی دارد.

تنش شوری, درصد جوانه زنی, رازیانه, سالسیلیک اسید, سرعت جوانه زنی, شاخص بنیه بذر