محمد خادم پیر - دانشجوی دکترای دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سراله گالشی - استادگروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرشید قادری فر - دانشیارگروه زراعت دانشگاه علومکشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهسا مظلوم - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

شرایط غرقابی یکی از مشکلات کشت کلزا در مناطق پر باران می باشد، به طوری که در زمان کاشت در مزارع فاقد زهکشی مناسب، ایجاد می گردد، از سوی دیگر با وقوع بارش دمای خاک و محیط کاهش می یابد. این عمل اثرات نامطلوبی بر قدرت بذر و رشد کلزا می گذارد. به منظور بررسی اثرات طول دوره غرقاب و دما بر قدرت بذر و رشد گیاهچه کلزا آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور اجرا شد. فاکتور اول شامل مدت زمان غرقاب در ۵ سطح (۰، ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت) و فاکتور دوم شامل دما در چهار سطح (۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵ درجه سانتی گراد) بود. بر اساس نتایج این پژوهش اثر متقابل دما و غرقاب بر روی خصوصیات جوانه زنی از جمله سرعت جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه نرمال و زمان تا ۱۰ درصد جوانه زنی اثر معنی داری در سطح احتمال ۱ درصد داشت، اما شرایط غرقابی و دماهای مختلف تاثیر معنی داری بر حداکثر جوانه زنی بذر ها نداشتند. بر اساس نتایج، بهترین تیمار از نظر سرعت جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه نرمال  تیمار ۱۵ درجه سانتی گراد و ۲۴ ساعت غرقاب بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد غرقاب شدن بذر های کلزا به مدت زمان کم (براساس نتایج این آزمایش تا ۹۶ ساعت غرقاب) باعث افزایش جوانه زنی و بهبود (پرایمینگ) آن می شود. از سوی دیگر نتایج این آزمایش نشان داد، در شرایط غرقاب در صورتی که دما کاهش یابد جوانه زنی و رشد گیاهچه کلزا بیشتر از زمانی که دما افزایش می یابد کاهش خواهد یافت.

تنش غرقاب, درصد جوانه زنی, سرعت جوانه زنی, کلزا, گیاهچه نرمال