محمود اثنی عشری - استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران
اسفندیار حسنی مقدم - دانش آموخته دکتری دانشگاه بوعلی سینا و استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

به منظور بررسی پاسخ شش رقم انار تجاری ایران به تنش خشکی آزمایشی بر اساس میزان برخی از عناصر غذایی برگ انجام شد. این مطالعه بصورت یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور: ۱- رقم انار درشش سطح (’رباب نی­ریز‘، نادری­بادرود، شیشه­کپ فردوس، اردستانی مه­ولات، ملس­یزدی و شیرین­شهوار) و ۲- تنش خشکی در سه سطح شامل بدون تنش خشکی (۸۰ درصد رطوبت ظرفیت زراعی، شاهد)، خشکی متوسط، (۶۰ درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و خشکی شدید (۴۰ درصد رطوبت ظرفیت زراعی) در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در گلخانه اجرا گردید. نتایج این مطالعه نشان داد میزان عناصر غذایی در تمامی ارقام مورد مطالعه تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت، اما پاسخ آن به تنش متفاوت بود. میزان عناصر غذایی آهن، روی، مس، منگنز، سدیم و فسفر بر مبنای وزن خشک در شرایط تنش خشکی کاهش یافت در حالی که غلظت عنصر پتاسیم تحت تنش خشکی روند افزایشی داشت. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش به ترتیب ارقام رباب نیریز و ملس یزد از نظر جذب عناصر غذایی در مقایسه با سایر ارقام مورد مطالعه دارای تحمل بیشتری در برابر تنش خشکی بودند. بالاترین میزان آهن (۹/۱۲۶ میلیگرم بر گرم)، روی (۹/۳۹ میلیگرم بر گرم)، مس (۱۳ میلیگرم بر گرم)، منگنز (۸/۵۱ میلیگرم بر گرم) و پتاسیم (۱۱/۲ درصد) در رقم رباب نیریز حاصل شد. بنابراین استفاده از این رقم در شرایط تنش خشکی مشابه پیشنهاد می­گردد. در بین ارقام مورد بررسی ارقام نادری بادرود و اردستانی مه ولات بیشترین حساسیت را به تنش خشکی داشتند و ارقام شیرین شهوار یزد و شیشه کپ فردوس از این نظر مقاومت متوسطی نشان دادند.

آهن, روی و پتاسیم, ظرفیت زراعی, وزن خشک