بررسی تعیین کننده های قصد بستگان مبتلا به سرطان کولورکتال به انجام غربالگری بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده

چکیده سابقه و اهداف:سرطان کولورکتال یکی از سرطان های شایع درجهان  می باشد که در کشورهای پیشرفته سومین سرطان شایع و دومین سرطان کشنده می باشد.احتمال ابتلا به این بیماری در بستگان درجه یک مبتلا به سرطان کولورکتال ۲ الی ۳ برابر بیشتر می باشد.برنامه ریزی در جهت پیشگیری در این گروه نیازمند بررسی نیازهای فعلی آنها و ارزیابی میزان آگاهی و قصد آنها نسبت به  پیشگیری می باشد. بنابراین، این بررسی با هدف تعیین قصد بستگان مبتلا به سرطان کولورکتال بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده در شهر یزد انجام شد. روش بررسی:در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد۹۹ نفر مرد وزن بالای ۲۰ سال از اقوام درجه یک  بیماران سرطان کولورکتال بصورت سرشماری  وارد مطالعه شدند.ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای ۴۵ آیتمی بر اساس  استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده  بود. داده ها با استفاده از آزمونهای همبستگی پیرسون ،آزمون Anova تعقیبی توکی ورگرسیون چندگانه و T-test مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: حدود۹/۶۵%(۵۹ نفر) از شرکت کننده های این مطالعه مرد و ۴/۴۰%(۴۰ نفر) زن بودند که میانگین سنی آنها ۳۹ سال بود.میانگین نمره آگاهی ۳±۵۷/۱۰ از ۱۹،میانگین نمره نگرش۴۶/۹±۳۹/۶۳ از ۹۰، میانگین نمره قصد رفتار۵/۳±۳۵/۸ از ۱۵، میانگین نمره هنجار انتزاعی۱۴/۳±۱۳/۹ از ۱۵، میانگین نمره کنترل رفتار درک شده ۹۷/۱±۳۱/ ۵ از ۱۰بود. سازه های آگاهی، نگرش، هنجار انتزاعی و کنترل رفتار درک شده تا ۷۳ درصد قصد به انجام غربالگری را پیشگویی می کنند. نتیجه گیری: میزان آگاهی،نگرش،هنجار انتزاعی،کنترل رفتار درک شده و قصد در سطح پایین بود .با توجه به سطح پایین این سازه ها  لازم است با آموزش آنها ازطرق گوناگون براساس تئوری ها و الگوهای رفتاری  از جمله تئوری رفتار برنامه ریزی شده قصد بستگان را نسبت به انجام غربالگری  افزایش داد.    این مقاله برگرفته از پایان نامه دوره کارشناسی ارشد آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهیدصدوقی یزد می باشد.

Keywords:

colorectal cancer , Screening , Intention , First degree relatives , سرطان کولورکتال , غربالگری , قصد , بستگان درجه یک