رحیم محمدیان - کارشناس ارشد رشته اصلاح نباتات- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
بهنام طهماسب پور - کارشناس ارشد رشته اصلاح نباتات- دانشگاه تبریز.

به منظور دستیابی به مناسبترین رقم یا ارقام سازگار کلزا در منطقه تبریز و همچنین تاریخ کاشت مناسب که گیاه کلزا بتواند در طول دو ره رشد از عوامل مساعد محیطی استفاده نماید. تحقیقی در سال زراعی 86 - 1385 در مزرعه تحقیقی ترویجی شهرستان تبریز اجرا شد . آزمایش بصورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. کرتهای اصلی شامل چهار تاریخ کاشت ( 20 و 30 شهریور، 10 و 20 مهر) و کرتهای فرعی شامل سه رقم PF ،Ebonite و Elvise ) بودند .بطور کلی تاری خ های کاشت از لحاظ عملکرد دانه در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری داشتند و تاریخ کاشت اول ( 20 / 6/ 81 ) بیشترین عملکرد دانه و تاریخ کاشت چهارم ( 20 / 7/ 81 ) کمترین عملکرد دانه را تولید نمودند. بدین ترتیب تاخیر در کاشت سبب کاهش عملکرد دانه از طریق کاهش وزن هزار دانه و تعداد غلاف فرعی شد. از طرف دیگر تاریخ کاشت بر روی اجزایی چون تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته و نیز تعداد دانه در غلاف در سطح احتمال 1% تفاوت معنی داری را نشان داد.بیشترین میزان عملکرد دانه از رقم Ebonite حدود 3890 کیلوگرم در هکتار که با ارقام Elvise و PF اختلافی از نظر آماری نداشتند. در آزمایش حاضر بالاترین میزان عملکرد به مقدار 4575 کیلوگرم در هکتار از رقم Ebonite و در تاریخ کاشت اول ( 20 / 6/ 81 ) حاصل شد.همچنین بیشترین تعداد غلاف در بوته مربوط به رقم PF و کمترین آن مربوط به رقم Ebonite بود . بیشترین تعداد دانه در غلاف مربوط به Ebonite و کمترین آن مربوط به رقم Elvise بوده و از نظر وزن هزار دانه بیشترین و کمترین مقدار به ترتیب مربوط به ارقام Ebonite و Elvise بود. در این آزمایش بهترین زمان کاشت در منطقه کلیبر 20 تا 30 شهریور بدست آمد و رقم Ebonite به دلیل تولید عملکرد دانه زیادتر نسبت به سایر ارقام برتری داشت.

اجزای عملکرد، تاریخ کاشت، رقم و عملکرد دانه