امر نا/مانوس، تاریخ و نمودناپذیری شکل گیری فاعلیت در رمان سرگذشت ندیمه مارگارت اتوود

مفهوم امر نا/مانوس که سابقه حضورش دست کم به طور مشخص به مقاله ۱۹۱۹ زیگموند فروید و با همین عنوان برمی گردد، در قرن اخیر، بار دیگر مورد توجه نظریه پردازان قرار گرفته است. امر نا/مانوس در سالهای اخیر از وابستگی محض به حوزه زیبایی شناسی و روانشناختی آنگونه که فروید سعی در تبیین آن داشت رها شده و به موضوعی میان- حوزه ای به منظور توضیح و تشریح تشویشهای عصر مدرن همچون مهاجرت، جنسیت، تاریخ و غیره تبدیل شده است. مارگارت اتوود ( -۱۹۳۹)، نویسنده کانادایی در زمره نویسندگان معاصری است که به بازخوانی مقوله تاریخ پرداخته- اند. آنچه اتوود را از نویسندگان دیگر متمایز می کند نحوه بازخوانی وی از مقوله تاریخ است. این مقاله سعی در بررسی رمان سرگذشت ندیمه اتوود از طریق خوانش امر نا/مانوس دارد. در رمانهای اتوود، تاریخ امری روایی است که از طریق خوانش امر نا/مانوس می توان به واقعیتهای نمودناپذیر در ارتباط با شکل گیری هویت پی برد. امر نا/مانوس، تاریخ را که به مثابه موضوعی آشنا، مشخص و مسلم است به مساله ای ناآشنا، نامعین و مورد تردید بدل می کند. فروید و ژان- فرانسوا لیوتاراز  جمله نظریه پردازانی هستند که ازآنها به منظورتبیین مفهوم امر نا/مانوس و ارتباط آن با تاریخ استفاده می شود. مقوله زبان و حافظه ازمحورهای اصلی این مقاله اند. در فضای امر نا/مانوس، زبان و حافظه دارای ماهیت معلق هستند  به نحوی که در بررسی تاریخ بستری فراهم می کنند تا تفسیرها و برداشتهای مسلم و تغییرناپذیر در مورد رخدادهای شخصی و جمعی به امری ناآشنا، نامعین و مورد تردید و در نهایت نمودناپذیر تبدیل گردند. 

Keywords:

امر نا/مانوس – تاریخ , زبان – حافظه , زیگموند فروید , ژان- فرانسوا لیوتار- مارگارت اتوود