علیرضا منصوری - استادیار گروه فلسفه علم و فناوری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

ذات گرایی از رویکردهای رایج در فلسفه تکنولوژی است که بر مبنای آن شناخت ماهیت تکنولوژی اولویت و اهمیت دارد. مقاله حاضر به نقد ذات گرایی در فلسفه تکنولوژی در چهارچوب عقل گرایی انتقادی می پردازد. استدلال می کنیم که اولا، بدان جهت که ذات گرایی به خردگریزی و جبرگرایی می انجامد و زمینه اصلاح و بحث انتقادی را درباره تکنولوژی نابود و به جای آن تغییرات ناگهانی و خارج از چهارچوب عقلانی را توصیه می کند، نامطلوب است و ثانیا، دربردارنده برخی از پیش فرض ها و آموزه های نادرست درباره چگونگی تحول تکنولوژی و نسبت آن با انسان است. همچنین، نشان خواهیم داد که راه حل های ذات گرایان در مواجهه با تکنولوژی مثل پناه بردن به هنر یا برقراری نسبت آزاد با تکنولوژی به جایی نمی رسد و در نهایت، بر این نکته تاکید می شود که در اصلاح تکنولوژی ها باید ملاحظات محلی را در نظر گرفت و فرایند اصلاح را به تدریج و با بحث انتقادی پیش برد

فلسفه تکنولوژی, ذات گرایی, تاریخی گرایی, عقل گرایی انتقادی