کبری زارعی سفید دری - استادیار گروه علوم تربیتی. دانشگاه پیام نور. تهران. ایران.
وحیده علیپور - کارشناس ارشد رشته برنامه ریزی آموزشی. واحد کرج. دانشگاه آزاد اسلامی. کرج. ایران
سهیلا حسین پور - استادیار گروه علوم تربیتی. واحد سنندج. دانشگاه آزاد اسلامی. سنندج. ایران.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اثربخشی استفاده از داستان های مثنوی معنوی بر رشد مهارت های تفکر انتقادی دانش آموزان دوره دوم متوسطه منطقه ۳ شهر کرج انجام پذیرفت. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه آزمایش است. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه منطقه ۳ شهر کرج در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ تشکیل داده است. برای انجام پژوهش در شرایط یکسان  هر دو گروه پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه تفکر انتقادی واتسون گلیزر(۱۹۹۴) به عمل آمد که روایی آن به صورت روایی محتوایی توسط متخصصان تایید و پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۸۷/۰ محاسبه شد. بسته آموزشی (داستان های مثنوی معنوی) طی ۱۶ جلسه ۹۰ دقیقه ای در ۸  هفته به گروه آزمایش ارائه شد، درحالی که در این مدت گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پس از اتمام جلسات آموزشی بر روی گروه آزمایش، از هر دو گروه در شرایط یکسان پس آزمون به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره از نرم افزار SPSS۲۵ استفاده شد. پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل در متغیر تفکر انتقادی در سطح آلفای ۰۱/۰ معنادار و میانگین تعدیل شده گروه آزمایش (۹۵/۳۳) بیشتر از میانگین تعدیل شده گروه کنترل (۰۷/۲۵) بوده است. نتایج نشان داد که آموزش داستان های مثنوی معنوی در رشد تفکر انتقادی و مولفه های آن (استباط (sig=۰.۸۳)، شناسایی مفروضات (sig=۰.۴۷)، استنتاج (sig=۰.۶۴)، تفسیر (sig=۰.۷۱) و ارزیابی (sig=۰.۲۸) موثر بود. 

داستان, مثنوی معنوی, تفکر انتقادی, دانش آموزان