محمدحسام شاهرجبیان - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین
علی سلیمانی - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد ا
سیدعطااله سیادت - استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز

به منظور بررسی اثر تراکم کاشت و نیتروژن بر عملکرد علوفه و دانه سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید در کشت دوم بعد از جو، آزمایشی درسال زراعی 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان به صورت کرت های یک بار خورد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. کرت های اصلی شامل چهار تراکم به ترتیب به میزان 250 ، 300 ، 350 و 400هزار بوته در هکتار و چهار سطح نیتروژن به ترتیب به میزان 0، 80 ، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار در کر تهای فرعی جای گرفتند . اثر تراکم گیاهی بر ارتفاع، تعداد برگ، قطر ساقه، طول پانیکول، عرض پانیکول و عملکرد دانه معن یدار شد. اثر نیتروژن بر ارتفاع، تعداد برگ، قطر ساقه، طول پانیکول، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار شد. اثر متقابل میان تراکم و نیتروژن نیز بر ارتفاع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار شد. با توجه به اینکه بیشترین وزن هزار دانه و عملکرد دانه در تراکم 250 هزار بوته در هکتار حاصل شده و همچنین بیشترین طول پانیکول، عرض پانیکول، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در تیمار 160 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل گشت، به نظر می رسد تراکم 250 هزار بوته در هکتار و 160 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای کاشت به منظور تولید دانه این واریته از سورگوم علوفه ای در منطقه مورد نظر مناسب باشد.

تراکم بوته، نیتروژن، عملکرد علوفه، عملکرد دانه، سورگوم علوف های