محمد رحمانی - محقق، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محسن زواره - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
آیدین حمیدی - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
گریت هوگنبوم - استاد، انستیتو سیستم های پایدار غذا، دانشگاه فلوریدا، فلوریدا، امریکا
محمد زارع مهرجردی - مربی پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

تولید موفق بذر ذرت (Zea mays L.) نیازمند هم­نوایی کامل مراحل نموی لاین­های اینبرد والدینی با شرایط محیطی است. مدل­های شبیه­سازی رشد و نمو می­توانند با شبیه­سازی زمان رخداد این مراحل نموی در مدیریت ایجاد این هم­نوایی نقش کلیدی داشته باشند. به­منظور ارزیابی توانایی مدل DSSAT-CSM-CERES-Maize در شبیه­سازی مراحل رشد و نمو لاین اینبرد B۷۳ ذرت، آزمایشی با پنج تاریخ­ کاشت و چهار تراکم بوته به­صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲ در کرج اجرا شد. در این آزمایش، زمان رسیدن به هر یک از مراحل فنولوژیک لاین اینبرد B۷۳ ذرت به­عنوان والد مادری هیبرید سینگل­کراس ۷۰۴، شامل سبز گیاهچه (VE)، پیدایش آغازه تاسل (TI)، گل­دهی یا پیدایش سیلک (R۱)، پایان تلقیح (R۲) و رسیدگی فیزیولوژیک (R۶) اندازه گیری و سپس با استفاده از روش برآورد درستنمایی غیرقطعی تعمیم یافته توسط نرم­افزار GLUE، ضرایب ژنتیکی مورد استفاده در مدل یعنی P۱،P۲ ، P۵ و PHINT برای لاین اینبرد B۷۳ تعیین شدند. این مقادیر به­ترتیب برابر با ۳۰۷، ۳۳/۰، ۹۷۰ و ۷۰ برآورد شدند. بررسی ریشه میانگین مربعات خطای نرمال­شده (nRMSE) برای اعتبارسنجی مدل برای پنج مرحله رشدی گیاه به­ترتیب ۸۵۷/۷، ۱۴، ۱۴۱/۷، ۶۰۷/۳ و ۶۸۷/۲ به­دست آمد که نشان می­دهد مدل می­تواند با استفاده از ضرایب جدید، مراحل رشد و نمو لاین اینبرد B۷۳ ذرت را به خوبی شبیه­سازی کند. در کل، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مدل CERES-Maize که برای شبیه­سازی ارقام هیبرید ایجاد شده است، فقط در صورت استفاده از ضرایب ژنتیکی ویژه هر لاین اینبرد می تواند برای شبیه­سازی تولید بذر هیبرید از لاین­های اینبرد مادری، کارایی و دقت لازم را داشته باشد.

تاریخ کاشت, تراکم بوته, فنولوژی رشد, مدل سازی تولید بذر