بررسی خشک سالی اقلیمی در دوره زمانی کشت برنج در قسمت های مختلف استان گیلان با استفاده از شاخص SPI

اساس پایش خشک­سالی در­ هر منطقه­، بررسی مشخصات خشک­سالی به­وقوع پیوسته در آن است. در سال­های اخیر، برداشت از سرشاخه­های سپیدرود به­دلیل احداث سدهای متعدد در بالادست، تاثیر بارندگی­های داخل استان در پایداری اراضی شالیزاری استان گیلان را بیشتر کرده است. هدف از این تحقیق، پایش خشک­سالی هوا-اقلیمی و بررسی ویژگی­های این پدیده در سطح استان گیلان و تفاوت شدت خشک­سالی هوا-اقلیمی در مناطق مختلف کشت برنج استان طی یک دوره ۳۵ ساله بود. برای این منظور از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) استفاده شد. داده­های بارندگی سی ایستگاه باران­سنجی در بارش استاندارد شده طیفصلزراعی (دوره رشد گیاه) و دوره ۱۲ ماهه (سالانه) به تفکیک چهارناحیه استان گیلان شامل مرکز گیلان،شرق گیلان، فومنات وغرب گیلان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بخش بزرگی از مساحت استان در سال­های ۷۸، ۸۷، ۹۲ و ۹۳ در فصل زراعی، درگیر خشک­سالی شدید بوده است. بیشترین شدت خشک­سالی طیفصل زراعی مربوط به ناحیه فومنات در سال آبی ۸۷-۸۶ با مقدار SPI برابر با ۰۶/۲ –  بود. مقایسه مقادیر شاخص در فصل زراعی نسبت به مقادیر سالانه آننشان داد که در هر چهار ناحیه، شدت خشک­سالی در فصل زراعی بیش­تر از دوره سالانهو فراوانی وقوع خشک­سالی­ها در فصل زراعی بیش از دو برابر دوره سالانهبود. علاوه بر آن، محاسبه شاخصSPI در فصل زراعی، عملکرد صحیح­تری نسبت به دوره سالانه نشان داد که طی آن بخش بزرگی از پتانسیل بارش به­صورت هدررفت از سیستم زراعی استان­گیلان خارج می­شود.

Keywords:

بارندگی , پایداری اراضی , دوره رشد