تیمور رضوی پور - عضو هیات علمی، آبیاری و آلودگی خاک و آب
علیرضا آستارایی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
امیر لکزیان - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.
حجت امامی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.
مسعود کاوسی - دانشیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی.

استفاده از کمپوست همراه با کودهای شیمیایی به عنوان یک ضرورت در ایجاد کشاورزی پایدار شناخته شده است. به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای شیمیایی و کمپوست در رژیم های مختلف آبیاری بر صفات مرفولوژیک برنج، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات برنج کشور در سال های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ اجرا شد. تیمارهای اصلی شامل سه رژیم آبیاری شاهد (یا آبیاری به میزان ۳/۱ برابر تبخیر از تشتک تبخیر)، ۱ و ۷/۰ برابر تبخیر از تشت تبخیر (Ep) و تیمارهای فرعی شامل شاهد بدون کود (C۱)،N۶۰- P۳۰- K۶۰ کیلوگرم در هکتار (C۲)، ۵ تن در هکتار کمپوست + C۲ (C۳)، ۵ تن در هکتار کمپوست + N۶۰ کیلوگرم در هکتار (C۴)، ۵تن در هکتار کمپوست + P۳۰- K۶۰ کیلوگرم در هکتار (C۵) و۵ تن در هکتار کمپوست (C۶) بود. نتایج سال اول نشان داد که اثرمتقابل سطوح مختلف آبیاری و کود بر صفات اندازه گیری شده به جز وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. در سال دوم نیز این اثر متقابل بر تعداد پنجه، ارتفاع گیاه، عملکرد زیست­توده، عملکرد کاه، و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و بر طول خوشه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود، اما اثر معنی­داری بر سایر صفات مورد مطالعه نداشت. مناسب ترین مدیریت استفاده از آبیاری به اندازه یک برابر تبخیر از تشت تبخیر همراه با استفاده از کود شیمیایی نیتروژن به مقدار توصیه شده و پنج تن کمپوست بود که علاوه بر کاهش مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی به­ویژه کودهای فسفر و پتاسیم، حدود ۱۸/۲۱ درصد صرفه جویی در مصرف آب را به­همراه داشت.

آبیاری, برنج, کمپوست, کود شیمیایی