میثم بادسار - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
بهنام کامکار - دانشیار، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
افشین سلطانی - استاد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ع طبیعی گرگان، ایران
امید عبدی - کارشناس ارشد، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، گرگان، ایران

با توجه به افزایش قیمت غلات و نگرانی در مورد امنیت غذایی جهانی، تحقیقات در مورد خلا عملکرد طی سال های اخیر به سرعت در حال افزایش است. تخمین دقیق اندازه و توریع مکانی خلا عملکرد کاربردهای زیادی از جمله در کشاورزی دقیق دارد. این پژوهش به منظور برآورد خلا عملکرد گندم در حوضه قره سوی شهرستان گرگان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، سنجش از دور و مدل SSM انجام شد. بدین منظور از مدل SSM برای برآورد عملکرد تابش محدود، از تصاویر ماهواره لندست ۸ جهت استخراج شاخص های گیاهی، از روابط رگرسیونی برای تعیین رابطه شاخص های گیاهی با عملکرد ثبت شده برای تولید لایه رستری عملکرد تخمین زده شده، از رابطه تابش رسیده و عملکرد تابش محدود برای تولید لایه رستری عملکرد تابش محدود حوضه و از تابع تفاضل برای تعیین خلا عملکرد استفاده شد. نتایج نشان داد که عملکرد تابش محدود، عملکرد واقعی و خلا عملکرد اراضی زیر کشت گندم که از روش نظارت شده از سایر کشت ها جدا شده بود، به ترتیب بین ۴۲/۵ تا ۹۴/۷ تن در هکتار، ۲۷/۲ تا ۳۹/۵ تن در هکتار و ۶۷/۱ تا ۸۸/۴ تن در هکتار متغیر بود. ضریب عملکرد منطقه ای نیز بین ۳۲/۰ تا ۷۶/۰ محاسبه شد و نشان داد که مناطق تحت کشت گندم این حوضه دارای واریانس قابل توجهی هستند. بنابراین، با توجه به اینکه ویژگی­های خاک و شرایط اقلیمی و توپوگرافی طی زمان کم و بیش بدون تغییر می مانند، پیشنهاد می­شود عامل مدیریت به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده خلا عملکرد در حوضه قره سو مورد بررسی قرار گیرد.

شاخص های گیاهی, ضریب عملکرد منطقه ای, عملکرد تابش محدود, لندست ۸