مهرزاد اله قلی پور - استادیار پژوهش، بخش اصلاح و تهیه بذر، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
بابک ربیعی - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

روش GGE بای پلات یکی از روش­های مناسب برای تجزیه و تحلیل داده­هایی است که ساختار دوطرفه دارند. در این تحقیق، از روش GGE بای پلات جهت شناسایی ترکیب­های امیدبخش هتروتیک برای ویژگی­های چسبندگی دانه برنج در نتاج حاصل از تلاقی­های دای آلل کامل ۸×۸ استفاده شد. در تلاقی های مستقیم، والدین دیلمانی، RI۱۸۴۳۰۴۶، IR۵۰ و RI۱۸۴۴۲۱ به عنوان ترکیب شونده های عمومی برای صفت حداکثر چسبندگی شناسایی شدند، در حالی که در تلاقی های معکوس، فقط والد RI۱۸۴۴۲۱ بهترین ترکیب شونده عمومی برای این صفت بود. والدین RI۱۸۴۳۰۴۶ و RI۱۸۴۴۲۱ برای صفت فروریختگی و والدین BC۴، دیلمانی و طارم محلی برای صفت چسبندگی نهایی به عنوان ترکیب شونده های عمومی خوب در نتاج تلاقی های مستقیم بودند، اما در تلاقی های معکوس، والد RI۱۸۴۳۰۴۶ تنها ترکیب شونده عمومی خوب برای این دو صفت بود. برای صفت پس روی چسبندگی نیز اگرچه به ترتیب والدین BC۴ و RI۱۸۴۴۲۱ بهترین ترکیب شونده عمومی در نتاج تلاقی های مستقیم و معکوس بودند، اما برای این صفت، والد دیلمانی ترکیب شونده عمومی خوبی در هر دو گروه نتاج بود. نتایج این تحقیق نشان داد که تلاقی های RI۱۸۴۳۰۴۶ × RI۱۸۴۴۷۲، دیلمانی RI۱۸۴۴۷۲ × و IR۵۰ × دیلمانی برای صفت حداکثر چسبندگی، لاین ۲۳ RI۱۸۴۳۰۴۶ ×، دیلمانی RI۱۸۴۴۷۲ × و طارم محلی RI۱۸۴۴۷۲ × برای صفت فروریختگی، RI۱۸۴۳۰۴۶ × RI۱۸۴۴۷۲ و RI۱۸۴۴۲۱ × IR۵۰ برای صفت چسبندگی نهایی و BC۴ × RI۱۸۴۳۰۴۶ و لاین ۲۳ × دیلمانی برای صفت پس روی چسبندگی به­عنوان بهترین ترکیب­شونده­های خصوصی بودند. ترکیب­شونده­های عمومی خوب جهت تشکیل یک جمعیت مناسب و ترکیب­شونده­های خصوصی خوب به­عنوان ترکیب­های هتروتیک مناسب جهت تولید نتاج دارای ویژگی­های چسبندگی مطلوب پیشنهاد می­شوند.

ترکیب پذیری خصوصی, ترکیب پذیری عمومی, دای آلل, کیفیت دانه