گیلوا احمدی مطلق - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مجید مجیدیان - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
غلامرضا محسن آبادی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
عزیز فومن - عضو هیئت علمی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
علی اعلمی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

     به­منظور بررسی تاثیر کود نیتروژن بر عملکرد و کیفیت سه رقم سورگوم علوفه­ای طی دو چین برداشت، آزمایشی به­صورت فاکتوریل- کرت­های خردشده­ در زمان در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۸۹ در شهرستان رشت اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل سه رقم اسپیدفید، پگاه و KFS۲ و چهار سطح کود نیتروژن (صفر، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن خالص از منبع اوره) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده تاثیر معنی­دار برهمکنش رقم × چین بر عملکرد علوفه و صفات کیفی بود، به­طوری که بیشترین عملکرد از چین اول در رقم KFS۲ به­دست آمد. عملکرد علوفه­، درصد پروتئین، درصد خاکستر و درصد ADF تحت تاثیر برهمکنش نیتروژن × چین قرار گرفت، به­طوری که بیشترین عملکرد از چین اول با به­کارگیری ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. اثر سه­ جانبه نیتروژن × رقم × چین نیز بر عملکرد علوفه ­خشک، درصد پروتئین، درصد ماده خشک و درصد ADF معنی­دار شد. نتایج مقایسه میانگین این اثر متقابل نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه در رقم اسپیدفید با به­کارگیری ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در چین اول تولید شد. به­علاوه، بیشترین درصد ماده­خشک، پروتئین و ADF کمتر در رقم پگاه در چین اول به­دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که جهت دستیابی به عملکرد علوفه بیشتر در شرایط اقلیمی رشت، رقم KFS۲ با سطح کودی ۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار یا رقم اسپیدفید با سطح کودی ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار پیشنهاد می­شود، اما اگر هدف کیفیت علوفه باشد، رقم پگاه با سطح کودی ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای این شرایط اقلیمی مناسب­تر خواهد بود. 

درصد خاکستر, درصد فیبر نامحلول در شوینده اسیدی, عملکرد علوفه, پروتئین, ماده خشک