سلماز نداف فهمیده - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مدیریت کشاورزی واحد رشت دانشگاه آزاد اسلامی، رشت
محمد صادق اللهیاری - دانشیار گروه مدیریت کشاورزی واحد رشت دانشگاه آزاد اسلامی، رشت
محمد حسین انصاری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات واحد رشت دانشگاه آزاد اسلامی، رشت
محمد کاوسی کلاشمی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

پژوهش حاضر با هدف بررسی آثاراقتصادی اجتماعیپذیرش کشت دوم پس از برنج در شهرستان فومن در سال ۱۳۹۳ انجام شد. برای این منظور، بیست و دو شاخص اجتماعی در قالب هفت عامل اصلی شامل مشارکت، امنیت، آموزش، حضور جوانان و زنان، رضایت از وضعیت موجود، بیکاری و مهاجرت و سه شاخص اقتصادی در مقیاس­های کمی و کیفی بر اساس طیف شش گزینه­ای لیکرت ارزیابی شدند. پژوهشبهروش علی قیاسی با نمونه­گیری تصادفی طبقه­بندی شده از روستاهای مورد مطالعه انجام شد و داده­های پژوهش بااستفاده از ابزار پرسش­نامه از۲۰۲ شالیکار (۱۰۱ نفر پذیرنده و ۱۰۱ نفر نپذیرنده کشت دوم) جمع­آوری شد. روایی ظاهری پرسش­نامه با استفاده از نظرات استادان دانشگاهی و کارشناسان کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم اعمال شد. به منظور بررسی اعتماد (پایایی) پرسش­نامه نیز از روش­ بازآزمایی استفاده شد.جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون t، اندازه اثر و تحلیل منفعت به هزینه استفاده شد. نتایجنشان دادکه میزان درآمد و سود حاصل از کشت محصول اصلی (برنج) و نیز کشت دوم در یک سال زراعی در پذیرندگان کشت دوم نسبت به نپذیرندگان کشت دوم به مراتب بالاتر و اجرای کشت دوم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بود. از مهم­ترین آثار اجتماعی اجرای کشت دوم می­توان به کاهش میزان مهاجرت و بیکاری در خانوارهای پذیرنده کشت دوم اشاره کرد. علاوه بر آن، با اجرای کشت دوم، به ترتیب اولویت عواملی چون مشارکت، رضایت از وضعیت موجود، امنیت، آموزش و حضور جوانان و زنان، بهبود قابل توجهی را نشان دادند.

برنج, سود, شاخص های اجتماعی, شاخص های اقتصادی, هزینه